Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/397

Ta strona została przepisana.

Gradowy, przym. od Grad, g. chmura; g-a kasza = perłowa.

Gradówka, sól krupiasta, z wody słonej wywarzona, warzonka.

Graduał, Graduale, łć., część Mszy pomiędzy Epistołą a Ewangielją; księga, zawierająca tekst graduału.

Graduować, łć., nadawać stopień naukowy akademicki; posuwać na wyższy stopień.

Gradus, łć., stopień, schód, trep; stopień = 360-ta część koła; stopnie służące do siedzenia jak w amfiteatrze; schodki drewniane przenośne; podwyższenie z krzesłem, na którym zasiada sędzia a. nauczyciel; stopień termometru i barometru.

Gradywowy, łć., wojenny

Gradzisty, pełen gradu.

Graf, nm., hrabia.

Grafianka, nm., hrabianka.

Grafiątko, pog., nm., hrabiątko.

Graficzny, gr., piśmienny, rysunkowy, przedstawiony za pomocą rysunku a. djagramu.

Grafika, gr., sposób oddawania na piśmie dźwięków danego języka za pomocą osobnych znaków; sztuka pisarska, rysunkowa i malarska; sztuka robienia akwafort i akwatynt albo zbiór takich dzieł; dyplomatyka, nauka czytania dyplomatów.

Grafina, Grafini, nm., hrabina.

Grafit, gr., minerał, krystaliczna odmiana czystego węgla, barwy szarawo-czarnej, używana do wyrobu ołówków, tyglów ogniotrwałych i t. p.

Grafjon, gr., narzędzie do kreślenia linji tuszem (fig.).

Grafka, gr., pręcik, pałeczka, ołówek do pisania, kreślenia, do wskazywania liter przy czytaniu.

Grafofon, gr.p. Fonograf.

Grafolog, gr., umiejący rozpoznawać charakter osoby z jej pisma.

Grafologja, gr., sztuka rozpoznawania charakteru i skłonności człowieka z jego pisma.

Grafoman (forma ż. Grafomanka), gr., mający manję do pisania utworów literackich, nie posiadając talentu,

Grafomanja, gr., manja pisania.

Grafometr, gr., półkole mosiężne, zaopatrzone w lunetę, rozdzielone na 180°, służące do mierzenia kątów (fig.).

Grajcar, nm.p. Grajcarek; drut, świdrowato skręcony, na pręcie osadzony, do wykręcania tego, co uwięzło w lufie strzelby; rodzaj dawnej monety austrjackiej = 2 halerzom; łupak, miedziak.

Grajcarek a. Grajcar, nm., korkociąg, trybuszon, świderek spiralny (fig.); lok, pejs.

Grajcarkowaty, w kształcie grajcarka, śrubowaty, ślimakowaty, spiralny.

Grajek, grający na instrumencie muzycznym, skrzypek wiejski; przen., pieśniarz, poeta.

Grajzlernia, nm., sklepik z mąką i krupami.

Gral, łć., mniemana czara ze szmaragdu, z której Fan Jezus miał pić podczas ostatniej Wieczerzy.

Gram, fr., jednostka wagi według systemu metrycznego, ciężar 1 centymetra sześciennego wody czystej przy +4° C.

Gramatka, rodzaj polewki z chleba, albo z chleba, piwa i żółtka, rozgotowanego w wodzie, wodzianka, farmuszka, smelka, kapłon.

Gramatyczny, gr., dotyczący gramatyki, z zakresu gramatyki; według zasad gramatyki.