ny; pstrokaty, łaciasty, mający łaty, szczególnie czerwonawe na białym tle.
Granica, kraniec, kres, koniec czego; linja, zamykająca przestrzeń; obwód jakiej rzeczy; miedza; przen., bez g-c = nieskończony; nad g-ą = na pograniczu, na kresach, na okrainie, na kończynach państwa; za g-ą = w kraju obcym, poza krajem, o ścianę, o miedzę, w sąsiedztwie, na obczyźnie; opuście g-e = wyjść z kraju, emigrować, uciekać; wypędzić za dziesiątą g-ę = bardzo daleko, na bory, na lasy; zakres, rozmiary, kompetencja; miara, miarka, kres, koniec, ograniczenie; meta; ramy, umiarkowanie.
Granicha, krowa graniasta.
Granicznik, słupek graniczny, kopiec, kamień graniczny; roślina z gromady porostów, z rodziny tarczownicowatych, gatunek: płucnik.
Graniczny, przym. od Granica; sąsiedni, sąsiadujący, pograniczny, ościenny, nadgraniczny, demarkacyjny (g. sąd, g-e spory); kresowy, ostateczny; g. kąt, największy kąt padania, przy którym promień jeszcze do ciała rzadkiego przedostać się może.
Graniczyć, stykać się granicą z czem, przylegać, sąsiadować; ograniczać, stawiać granice; dochodzić do kresu, do krańców.
Granie, gra; w myśl., szczekanie, odzywanie się psów, goniących zwierza; charczenie w piersiach, rzężenie.
Granit, fr., skała ziarnista, złożona ze szpatu polnego, kwarcu i miki, tworzy rdzeń gór wyniosłych, używana w budownictwie i do brukowania ulic.
Granito, wł., rodzaj lodów, niezupełnie domrożonych.
Granitowy, z granitu.
Granityt, łć., odmiana granitu.
Grankulka a. Grandkulka, nm., kula myśliwska mniejsza od zwyczajnej, większa od loftki; śrut najgrubszy.
Granulacja, łć., wyniosłość; gruczołki mięsne, tworzące się na wewnętrznej stronie powiek, na ranach zabliźniających się; ziarnina.
Granulit, łć., skała krystaliczna łupkowa, złożona z feldspatu, kwarcu i granatu w bardzo drobnych ziarnkach, używana do budowli i do dróg bitych.
Granulizować, łć., obracać co w ziarna, w kulki, nadawać kształt ziarnisty.
Granulować, łć., nadawać metalowi postać drobnych ziarnek przez stopienie go i wylanie powolnym strumieniem ze znacznej wysokości do zimnej wody; pokrywać się ziarniną (o ranach).
Granuloza, łć., część składowa skrobi czyli krochmalu, w wodzie nierozpuszczalna.
Grań, krawędź, kant, węgieł, róg; wydatna krawędź górska, granica, obwód, obręb, zakres, miara (zachowaj się w przyzwoitej g-i); psia g. = kanikuła, upał; miejsce właściwe w organizmie.
Grapa, nm., sagan, kociołek na trzech nóżkach z żelaza ulany z dwojgiem uszu; grzbiet stromy wzgórza, urwisko; wznoszący się ponad inne grunt orny a lesisty; wzgórze wśród rozpadlin; usypisko, parów.
Graptolit, gr., Graptolity, skamieniałości zwierząt jamochłonnych, z gromady stułbiochełbi, charakterystyczne dla formacji syluryjskiej (fig.).
Grasant, Grasownik, łć., ten, co grasuje, zbieg z wojska, trudniący się rozbojem; drapieżnik, łupieżca.
