Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/420

Ta strona została skorygowana.

Hajdawery, blp., szarawary, spodnie szerokie; żart., majtki.

Hajducki, Hajduczy, węg., przym. od Hajduk; rozbójniczy, łotrowski.

Hajduczek, chłopak, za lokaja usługujący, po węgiersku przebrany; przen., dziewczyna zuchowata.

Hajduk, węg., dawniej żołnierz pieszy, po węgiersku ubrany; lokaj, po hajducku przebrany (fig.); w Węgrzech policjant; przen., rozbójnik, łotr; góralski taniec, w skokach i przysiadach tańczony.

Hajer, nm., górnik.

Hajlechryst, Hajlekryst, nm., cudowny starzec, przynoszący dzieciom podarki na gwiazdkę.

Hajno, gr., tam, tu, tutaj, blizko.

Hajstra, Hajster, nm., bocian czarny (fig.).

Hajtować, nm., hutn., stary popiół przepalać powtórnie.

Hajzówka, Hazuka, hebr., prawo talmudyczne, zabraniające Żydowi pod groźbą klątwy podkupywać innego Żyda w celu zagarnięcia po nim dzierżawy, handlu i t. p.; prawo wspólności na nieruchomości, przysługujące tylko Żydom.

Hajże! wykrz., dalej! nuże! prędzej! chodźmy!

Hak, nm., pręt żelazny na końcu zakrzywiony do chwytania czego; do grzebania; gwóźdź bez głowy zakrzywiony do zawieszania na nim (fig.) (na h-u co zawiesić); h. u drzwi = zawiasa; p. Hakownica; dostaniesz się na h. = na szubienicę, zawisł na h-u = zginął na szubienicy; kamienie pod wodą dla statków niebezpieczne; mielizna; przen., niebezpieczeństwo, opały, krytyczne położenie (przywieść na h.).

Hakata, związek Niemców hakatystów, skierowany przeciw Polakom.

Hakatysta, pierwotnie członek stowarzyszenia pruskiego, wrogiego Polakom, nazwanego H. K. T. od pierwszych liter nazwisk założycieli: Hanseman, Kenneman i Tiedeman, powstałego w celu systematycznego unicestwiania żywiołu polskiego w Poznańskiem; następnie wogóle polakożerca.

Hakatyzm, cele i dążności hakatystów, skierowane przeciw Polakom.

Hakim, arab., turecki mędrzec, lekarz i sędzia; h. effendi, główny lekarz przyboczny sułtana; h. pasza, lekarz nadworny w Persji.

Hakować, nm., radlić, odwracać; h. ziemię, oraną ziemię przerzynać radłem na ukos.

Hakowaty, podobny do haka, nakształt haka.

Hakowiec, bot., krzew szakłak zwyczajny albo ciernisty.

Hakownica, nm., a. Hak, rodzaj dawnej strzelby bez bagnetu, o zapale lontowym (fig.); arkabuz.

Hala, słowack., dolina górska, pastwisko górskie w Tatrach (fig.); wysoka, łysa góra.

Hala, nm., wielka sala, przeznaczona na koncerty i zabawy (h. gimnastyczna); otwarty budynek pod dachem na słupach do sprzedaży towarów, targowisko, nakryte dachem.

Halabarda, nm., dawniej rodzaj broni, oszczepu z osadzoną na nim okszą, cz.