celencja, J. Oświecony (tytuły wielkich, panów, arystokracji, dygnitarzy).
Jaśnieć, być, jasnym jasno świecić, błyszczeć, lśnić.
Jaśniuchny, Jaśniuteńki, Jaśniusi, bardzo jasny.
Jata, nm., chałupka, buda, budka, szałas, szopa, namiot.
Jatagan, tur., krzywa szabla turecka (fig.).
Jatka, nm., sklep, stragan, w którym sprzedają mięso; rzeźnia, bydłobojnia, szlachtuz; przen., rzeź.
Jatrochemja, gr., dawna teorja medyczna, tłumacząca zjawiska organiczne i działanie środków lekarskich na drodze chemicznej.
Jatrofizyka, gr., fizyka, zastosowana do medycyny.
Jatrotechnika, gr., sztuka leczenia ran.
Jaw, Jawa, stan czuwania, czuwanie (w przeciwstawieniu do snu); na j. = na jaśnię, na widok publiczny, otwarcie, nieskrycie, w rzeczywistości; wyjść na j., wydać na j. = ogłosić; sen czy j-a? sen na j-ie = marzenie, urojenie, ułuda.
Jawić, jawnym czynić, objawiać, wyjawiać, ujawniać; j. ś., pojawiać ś., objawiać ś., zjawiać ś., jawnym ś. stawać, pokazywać ś.
Jawnie, przysł., niekryjomo, publicznie, otwarcie, widocznie, oczywiście.
Jawno, przysł., wiadomo; j. to wszystkim czynimy.
Jawnodychawkowy, mający dychawki z boków nie zasłonione.
Jawnogrzeszenie, jawne, publiczne grzeszenie.
Jawnogrzesznica, nierządnica.
Jawnogrzesznik, jawnie, publicznie grzeszący, rozpustnik.
Jawnokwiatowe, bot., rośliny, mające kwiaty i rozmnażające ś. przez nasiona.
Jawnopłciowe, bot., rośliny mające w kwiecie męskie a. żeńskie części, t. j. pręciki a słupki wyraźne.
Jawność, nieskrytość, oczywistość, głośność, jaw.
Jawny, wszystkim wiadomy, nie tajny nikomu, publiczny, głośny, nietajemny, niekryjomy, nieskryty, otwarty, widoczny, oczywisty, wyraźny.
Jawor, Jawór, drzewo z rodziny jaworowatych o liściach dłoniastodzielnych i baziach kulistych (fig.).
Jaworzyna, miejsce zarosłe jaworami; j. a. jawor = drzewo jaworowe.
Jaz, przegroda w poprzek rzeki dla wstrzymania i łowienia ryb; przyrząd z wikliny a. z trzciny do łowienia ryb; tama; budowla dokonana w celu spiętrzenia wody, zastawa.
Jazda, jechanie, jeżdżenie, podróż, droga, przejażdżka; przebycie drogi końmi, koleją, wierzchem, statkiem i t. d.; konnica, kawaleria; j.! = ruszaj!, jedź!, jedźmy!
Jazgarz, ryba okuniowata koścista cierniopromienna (fig.).
Jazgot, głos przeraźliwy, przykry, krzyk, hałas, harmider, pisk, wrzask: szwargot, gwara, żargon.
Jazgotać, krzyczeć, hałasować, wrzeszczeć, piszczeć, szwargotać, mamrotać.
Jazłota, Paszczak, Błyszczak morski, gatunek ryby (fig.).
Jaź, Jazica, ryba karpiowata członkopromienna, brzuchopletwa (fig.).
Jaźń, w filoz., podmiot a. osobowość świadoma siebie, osobnik duchowny, ja.
