Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/490

Ta strona została skorygowana.

Jemiołuszkowate, rodzina ptaszków wróblowatych.

Jener-p. Giener-.

Jeniec, wzięty w niewolę na wojnie, braniec.

Jeno, Jedno, Ino, przys., tylko, jedynie.

Jeński, przym. od Jeniec; niewolniczy.

Jeństwo, pojmanie, niewola.

Jeo-p. Gieo-.

Jer, ptak wróblowaty z rodziny łuszczaków (fig.).

Jeremjada, śpiew żałosny, żale, skarga, lamentacja, narzekanie.

Jerłykp. Jarłyk.

Jerychońska róża, nazwa dawana roślinie: wiernica syryjska (fig.); j. trąba: przen., zniweczenie, zagłada (od miasta Jerycho).

Jerzyk, zool., ptak wróblowaty rozciętodzioby (fig.).

Jesieniec, bot., rośl. z rodz. dzwonkowatych.

Jesienny, przym. od Jesień; sezon j.; palto j-e = cieplejsze; przen., już nie młody.

Jesień, jedna z czterech pór roku, następująca po lecie, od 23 września do 21 grudnia; przen., j. życia = wiek, poprzedzający starość.

Jesion, drzewo z rodziny oliwowatych (fig.) (zdrobn. Jesionek).

Jesionka, palto jesienne męskie; kokosz a. kurczę wylęgłe w jesieni.

Jesiotr, zool., duża ryba kostołuska, jesiotrowata (fig.).

Jesiotrowate, rodzina ryb kostołuskich.

Jesiotrzyna, mięso jesiotra, wyzina.

Jespan, jegomość, pan, aspan, acan, asan, waćpan, waszmość (forma ż. Jespani).

Jespanna, waćpanna, acanna, aspanna.

Jestestwo, istność, bytność, byt, istnienie; to, co jest, co istnieje; rzecz, oddzielnie istniejąca, istota.

Jestli? czy jest?

Jeszcze, przys. wyrażający trwanie czegoś, ciągle: jak dotąd, dotychczas; w dalszym ciągu, wciąż, znów; j. żyje; już, wprzód, jeszcze wpierw; znowu, poraz drugi; więcej: napij ś. j.; bardziej, daleko (przy stop. wyzsz. przym. i przys.); nadto; ponadto, prócz tego, nawet, bardziej, więcej; przynajmniej, chociaż; przytem, w dodatku: i jak j.; mniejsza o..., niechby tam (to nie j.); przynajmniej, chociaż, z czasem.

Jeszczeby też! zadziwienie: co znowu? gdzieżby! także?, zapewne!

Jeść (cz. ter. Jem; cz. przesz. Jadłem), częstotl. Jadać; przyjmować pokarm, pożywać, posilać ś., zajadać: j. śniadanie = śniadać; j. obiad = obiadować; j. wieczerzę = wieczerzać; nie mieć co j. = nie mieć utrzymania; j. kogo oczami = pożerać go oczami, patrzyć nań zjadliwie; przen., gryźć, przejadać: rdza je żelazo; j. ś. wzajemnie = gryźć ś. między sobą, kłócić ś. zajadle; gryźć ś., trapić ś., martwić ś., dręczyć ś.

Jeślip. Jeżeli.

Jeśpan (skr. od Jegomość Pan), waszmość pan.

Jezdny, konny; rz. kawalerzysta, żołnierz konny.

Jezierza, Jeziorza, roślina z rodziny jezierzowatych, wodnica.

Jezierzowate rośliny, rodzina roślin jednoliściennych.