Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/500

Ta strona została skorygowana.

Kaduceusz, łć., laska Merkurego z wężami i skrzydłami; symbol handlu i pokoju; dawna laska herolda (fig.).

Kaducznik, łć., przywłaszczyciel cudzego mienia prawem kaduka.

Kaduczny, łć., dotyczący choroby kaduk, opętany przez djabła, djabelny; haniebny, przeklęty, okropny; szelmowski.

Kaduk, łć., w daw. prawie polskiem: spadek, pozostawiony bez prawnych spadkobierców (przechodzący na rząd prawem k-a); prawo dziedzictwa dóbr tego rodzaju; ludowe: djabeł; padaczka, epilepsja, choroba św. Walentego, wielka choroba.

Kadzić, spalać materjały, wydające dym wonny; żart., wypuszczać z ciała cuchnące gazy; przen., pochlebiać.

Kadzidlany, Kadzidłowy, przym. od Kadzidło; wonny, pachnący.

Kadzidlin, Kadzidlnik, orlin, roślina z rodziny brezyljowatych.

Kadzidło, mieszanina ziół i żywic wonnych; dym wonny, powstający przy paleniu się tych żywic i ziół; wogóle wonności, pachnidła; zapach, woń; przen., pochlebstwo.

Kadzielnica, Kadzidlnik, Kadzidlnia, naczynie do kadzenia, turybularz (fig.).

Kadź, wielka beczka z jednym dnem, u dołu szersza, kufa, stągiew (fig.).

Kafa, nm., szpiczasty przód statku.

Kafar, nm., przyrząd z windą do wbijania pali, bitnia (f.); przen., osoba ciężka, niezgrabna.

Kafeinap. Kofeina.

Kafel, nm., płyta z gliny palonej z polewą szklistą do stawiania pieców, do wykładania ścian (fig.) i t. p.

Kafelek, nm., zdr. od Kafel (zachciewa ci ś. k-elka z pieca = Bóg wie czego).

Kafetjera, fr., imbryk do kawy.

Kaflany, Kaflowy, nm., przym. od Kafel.

Kaflarz, nm., rzemieślnik, fabrykant robiący kafle, zdun.

Kafowy, arab., kawowy, koloru kawy.

Kaftan, tur., długa szata zwierzchnia u Turków; rodzaj spencerka a. kurtki (fig.); krótka szubka kobieca; ubranie z bardzo długie mi rękawami, wiązanemi razem na plecach, wkładane na szaleńców, żeby ich ubezwładnić (k. bezpieczeństwa); masz djable k. = a to ś. stało! a tom ś. spisał!

Kaftanik, tur., zdr. od Kaftan.

Kaganek, naczynie gliniane z knotem i olejem do palenia (fig.) w górn., lampka płaska używana do świecenia w kopalniach.

Kaganiec, przyrząd żelazny a. skórzany, nakładany na pysk zwierzętom aby nie kąsały, wędzidło, munsztuk (f.); koszyk żelazny a. doniczka z palącym ś. wewnątrz ogniem; lampa, latarnia; przen., prawo przymusowo, zabraniające wyrazić swoje zapatrywania, zabraniające przemawiania w swoim języku.

Kagańcowy, przym. od Kaganiec; k. artykuł = artykuł prawa w Prusach, nie pozwalający na używanie języka miejscowego na zebraniach publicznych, w których niema 60% mieszkańców, władających tym językiem.