Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/524

Ta strona została skorygowana.

rzonemi przez działanie wód podziemnych.

Karta, gr., kawałek papieru, arkusz lub część arkusza, stronica, zapisany kawałek papieru; list dokument, akt, świadectwo, rewers, kwit; dyplom; k. bezpieczeństwa = list żelazny; wielka k. wolności = akt konstytucji angielskiej; k. pobyt = świadectwo, wydawane niestałym mieszkańcom Warszawy na prawo przebywania w niej; bilet wizytowy; bilet wejścia na koncert, posiedzenie itp. (k. wstępu); tabliczka papierowa z przyjętemi ogólnie znakami i figurami do gry i kabały; stawiać wszystko na jedną k-ę = ryzykować wszystko odrazu; k. gieograficzna = rysunek części ziemi, krajów, mapa (zdr. Kartka, Karteczka)

Kartacz, wł., pocisk armatni, złożony z cylindrycznej puszki blaszanej, napełnionej małemi kulkami (fig.); kulki żelazne do kartaczy.

Kartaczować, wł., strzelać kartaczami, zabijać kartaczami.

Kartaczownica, wł., małe działo polowe o jednej a. kilku lufach, szybko strzelające kartaczami, mitraljeza, armata rewolwerowa (fig.).

Kartamina, łć., barwnik kwiatów krokosza, kwas kartaminowy.

Kartan, Kartana, Kartauna, łć., rodzaj dawnych dział oblężniczych mniejszego kalibru.

Karteczka, gr., zdr. od Karta; mały kawałek papieru, notatka, bilecik.

Kartel, fr., umowa między rządami dwóch państw o wymianę jeńców lub wydawanie zbiegów; związek stronnictw w celu utrzymania stałej większości, związek wzajemny celem pomocy; zmowa producentów na niekorzyść konsumentów lub robotników; syndykat, trust.

Kartelowiec, fr., członek kartelu.

Kartelusz, fr., kawałek papieru, skrawek, świstek, notatka, kartka, kwitek, rewers, liścik bilecik (zdr. Kartelusik, Karteluszek).

Karter, ang., pudło z blachy lub skóry, które w bicyklach i aeroplanach nakładają na łańcuch przy kołach; k. dyferencjału, część składowa samochodu, skrzynia, w której ruch wału przekształca ś. w ruch obrotowy osi.

Kartezjanin, łć., zwolennik filozofji Kartezjusza (Descartes’a).

Kartezjanizm, duch i zasady filozofji Kartezjusza.

Kartezjusza djabełek, lalka szklana wewnątrz pusta, wynurzająca się z płynu w naczyniu ogrzanym dłonią.

Kartofel, nm., nazwa pospolita rośliny psianka k. i jej różnych odmian, ziemniak (fig.); bulwa korzeniowa tej rośliny; k-le w mundurach = w łupinach gotowane i tak na stół podane.

Kartofelek, nm., zdr. od Kartofel.

Kartoflanka, nm., zupa z kartofli; odmiana śliwek; odmiana gruszek.

Kartoflarka, nm., forma ż. od Kartoflarz; rodzaj pługa do wydobywania z gruntu kartofli (fig.).

Kartoflarz, nm., lubiący jadać kartofle, sprzedający kartofle; pog. Niemiec.

Kartoflisko, nm., pole po kartoflach.

Kartoflowaty, Kartoflowy, Kartoflelkowaty, nm., podobny do kartofla; nos k. = krótki i okrągły.