ściele; dzwonek drewniany, zawiązywany u szyi bydłu; narzędzie do rozbijania białka, jaj, mleka, do mieszania.
Kołbiel, Kołbań, ukr., małe jeziorko wody stojącej, bagno.
Kołczan, tur., pochwa na strzały od łuku, sajdak (fig.).
Kołdra, wł., przykrycie śpiącego w łóżku (zdr. Kołderka).
Kołdun, nm., rodzaj pierożka nadziewanego surowym mięsem, a potem gotowanego.
Kołek, kawałek niegrubego pnia drzewa, szpiczasto zaciosany; zatyczka drewniana szpiczasta; kawałek drzewa w formie haczyka do zawieszania na nim, wieszadło; ćwieczek, gwóźdź drewniany; przen., zawiesić co na k-u = odłożyć na później albo na bok; stoi jak k. = jak słup; sam jeden na świecie; język mu k-iem staje = drętwieje; k-i komu ciosać na głowie = robić z nim, co ś. podoba; nowe sitko na k. = co nowe, to ponętniejsze.
Kołem, przysł., wkoło, wokół, dokoła; w krąg; stanąć k. = zdrętwieć, stanąć w słup.
Kołkować, obsadzać kołkami, podpierać albo wytykać miejsce kołkami.
Kołnierz, nm., część odzieży, koszuli, obejmująca szyję (zdr. Kołnierzyk); brzeg wylotu rury, wentyla.
Koło, okrąg, figura płaska, ograniczona linją zamkniętą, której wszystkie punkty są równo oddalone od punktu środkowego, linja, zamykająca taką figurę (f.), obwód; okrąg drewniany, żelazny ze szprychami, umocowany na końcu osi wozu, na którym wóz ś. toczy (f.); powierzchnia widoma wielkich planet; k-a zębate, zaczepiające ś. o siebie i za pomocą zębów obracające jedno drugie (fig.); okrąg uformowany przez tańczących; zwrot; krąg, tarcza; k. z łopatkami, obracane przez spadek wody, a nadające ruch wałowi w młynie (fig.); deska w kształcie kręgu do ciskania na igrzyskach, dysk; — bicykl, rower, welocyped; k. ratunkowe = krąg gumowy a. z korka obciągniętego skórą, w którym można utrzymać się na wodzie (fig.); k. loteryjne, skrzynka okrągła na bilety loteryjne, obracano korbą przy ciągnieniu; rodzaj tortur (łamać k-em); piąte k. u wozu = osoba niepotrzebna, przeszkadzająca; k. biegunowe = na mapach, globusach: koła poprowadzone blizko biegunów (północnego i południowego); k. świetlne czyli halo, kręgi światła białego, zdarzające się niekiedy dokoła słońca i księżyca; k. godzinne — p. Południk; przen., sfera, zakres, granica, obręb; grono osób zebrane w jednym celu, korporacja; k., przyim., około, dokoła, wkoło, blizko, obok, naokoło, przy, podle, wedle, blizko, mniej więcej (k. stu, k. południa); chodzić k. czego = starać ś., zajmować ś. czym, pilnować czego.
Kołobieg, słup z przyrządem ruchomym umieszczonym na wierzchu i zawieszonemi na nim sznurami (szelkami) do biegania w około i podnoszenia się w powietrze — p. Kołowrót.
