Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/744

Ta strona została przepisana.

stwo, lichota; pospolitość i płytkość uczuć, ubóstwo duchowe; małostkowość.

Meskolancja, wł., mieszanina.

Mesmeryzacja, łć., stosowanie magnetyzmu zwierzęcego w celach leczniczych.

Mesmeryzm, łć., leczenie magnetyzmem zwierzęcym.

Mesologja, gr., nauka o wpływie klimatu na istoty organiczne.

Messalina, kobieta rozwiązła, rozpustnica, nierządnica.

Messidor, fr., dziesiąty miesiąc republikańskiego kalendarza francuskiego, miesiąc żniw (od 19 czerwca do 18 lipca).

Mestycp. Metys.

Meszek, drobny, nikły mech, drobne włoski na skórze ludzkiej; w bot., roślina z gromady wątrobowców, z rodziny meszkowatych, sprężyca.

Meszka, roślina z rodziny brodaczkowatych, włóknorost; zool.p. Mustyk, p. Pchła.

Meszkowaty, podobny do meszku; w bot., rośliny m-e = rodzina roślin z gromady wątrobowców.

Meszne, łć., dochody księdza za odprawianie Mszy św., dziesięcina.

Meszne (-ego), knieja, ostęp leśny, gdzie przebywają niedźwiedzie.

Meszny, mszalny.

Meszt, Meszta, tur., pantofel z miękką podeszwą, lekki trzewik pokojowy, papuć; trzewik sukienny (zdr. Meszcik).

Meta, łć., cel, kres; ostro zakończony pal lub wzgórek u kresu toru wyścigowego na placu gonitw; odległość, oddalenie, dystans; rodzaj gry w piłkę.

Meta, gr., przyrostek na początku niektórych nazw związków chemicznych; jako dodatek na początku wyrazów oznacza, że wyrazy te trzeba uważać za coś, przewyższającego ich zwykłe znaczenie, za coś nieledwie przewyższającego pojęcie (np. metamuzyka = nadmuzyka).

Metabaza, gr., w logice: błąd, polegający na przejściu w toku rozumowania od jednej rzeczy do innej.

Metabazys, gr., przemówienie, apostrofa, zwrócenie mowy do Boga, do siebie, do rzeczy martwych w celu podniesienia wrażenia.

Metabola, gr., zmiana, odmiana, (stanu zdrowia, zwyczajów, obyczajów); przestawienie liter albo wyrazów dla lepszego brzmienia; powtarzanie tej samej myśli innemi wyrazami.

Metafizyczny, gr., abstrakcyjny, leżący poza granicami zmysłów, nadzmysłowy; zawiły, ciemny, niezrozumiały.

Metafizyk, gr., filozof, znawca metafizyki; człowiek, rozumujący w sposób dziwaczny i ciemny.

Metafizyka, gr., filozofja, badająca istotę, przyczynę i prawa wszechrzeczy, oraz najogólniejsze zasady bytu; badanie tego, co leży po za obrębem rzeczywistości i zmysłowej; rzecz trudna do zrozumienia, oderwana, zawiła.

Metafizykować, gr., rozbierać, roztrząsać, rozumować; wyprowadzać wnioski niezrozumiałe.

Metafora, gr., jedna z figur retorycznych: wyrażenie obrazowe, użyte w przenośnym znaczeniu, opartym na podobieństwie rzeczy lub pojęć (np. kamienne serce, wiosna życia); przenośnia.

Metaforyczny, gr., wyrażony za pomocą przenośni, metafory.

Metafraza, gr., wykład słowny, opisywanie czego wielu wyrazami; transkrypcja wiersza na prozę a. prozy na wiersz.

Metagieometrja, gr., gieometrja, nie przyjmująca pewnika Euklidesowego, że linje równoległe przedłużone, nigdy ś, nie schodzą