Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/756

 Mierzić (mier-zić), obrzydzać, w ohydę co komu podawać, wzbudzać obrzydzenie; m-i mię co = odpycha mię to, brzydzę ś. tym, czuję wstręt ku temu; m. ś. = zrażać ś. czym, gorszyć ś. czym, uczuwać wstręt do czego.

 Mierznąć (mier-znąć), stawać ś. nienawistnym komu, wstrętnym, brzydnąć, sprawiać odrazę.

 Mierzwa, stara słoma zgnieciona, barłóg; nawóz, gnój.

 Mierzwiasty, potargany, pełen mierzwy a. przegniłej słomy.

 Mierzwić, gnieść, ścierać, targać, nawozić, użyźniać mierzwą.

 Mierzyć, za pomocą porównania z miarą dochodzić wielkości a. ilości (m. zboże, m. sukno); robić pomiary (m. pole); brać miarę (na ubranie); przymierzać; m. co z czym = stosować co do czego; m. kogo, co, kim, czym, oceniać w porównaniu z kim, z czym; brać na cel, celować, godzić ku czemu; m. kogo od stóp do głów = spoglądać nań dumnie i groźnie, krytykująco; krok mierzony = miarowy, równy; m. ś. z kim = próbować ś., walczyć; oceniać kogo podług siebie; m. ś. z kim = porównywać ś. z kim.

 Mierzyn, Mierzynek, Mierzyniec, ukr., koń małego wzrostu.

 Miesiarka, owad błonkoskrzydły z rodziny pszczół.

 Miesiąc, księżyc; dwunasta część roku, licząca po 30 i 31 dni (w lutym 28 i 29 dni); w astron., czas, w którym księżyc raz obejdzie ziemię; m. gwiazdowy czyli syderyczny = przeciąg czasu, po którym księżyc wraca do tegoż samego położenia względem pewnej gwiazdy stałej; m. synodyczny = czas od jednego nowiu do drugiego; nowy m. = pierwsza kwadra; chodzić po m-u = w świetle księżyca; iron., ruski m. = bardzo długo.

 Miesiączek, zdr. od Miesiąc; księżyc na nowiu; promienie nad głowami świętych na obrazach, aureola, otok; w bot. — p. Nagietek.

 Miesiączka, upływ krwisty z części rodnych niewiast, powtarzający ś. co cztery tygodnie.

 Miesiączkować, mieć miesiączkę.

 Miesiącznik, Miesiącznica, roślina z rodziny krzyżowych.

 Miesić, mieszaniem i gnieceniem wyrabiać co na ciasto, zagniatać; przestępować z nogi na nogę, tupać, grzebać (koń m-i nogami); w med., masować, robić masaż ciała.

 Miesięczne (-ego), opłata za miesiąc, zapłata miesięczna.

 Miesięcznie, przysł., co miesiąc, na miesiąc (wynajmować, płacić m.).

 Miesięcznik, pismo wychodzące raz na miesiąc; chodzący w śnie gdy księżyc świeci, lunatyk; w bot. — p. Miesiącznik, m. a. miesięczne ziarko, roślina z rodziny miesięcznikowatych.

 Miesięczny, jeden miesiąc trwający (podróż m-a); jeden miesiąc żyjący (dziecko m-e); co miesiąc wracający ś.; róża m-a = kwitnąca co miesiąc; księżycowy (m-a noc).

 Mieszać, kłóceniem, poruszaniem rzeczy sypkich a. płynnych odmieniać położenie cząstek; kłóceniem łączyć co z czym; m. co do czego, z czym, w co = dolewać, dosypywać, dokładać; zakłócać, niepokoić, burzyć; zbijać z toru, przyprowadzać do nieładu; m. co z czym, brać jedno za drugie; m. kogo do czego, w co = wplątywać, wciągać, wikłać; m. groch z kapustą = wprowadzać zamęt, nieład; m. komu szyki = przeszkadzać mu w spełnieniu zamiarów, w dojściu do celu; m. ś., łączyć ś., jednoczyć ś., kotłować ś, mącić ś. (m-a mi ś. w głowie); trwożyć ś., okazywać zakłopotanie, pomieszanie; m. ś. w odpowiedziach = plą-