Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/786

Ta strona została przepisana.

osiach, z których dwie, przecinające ś. pod kątem różnym od prostego, przecinają ś. z trzecią pod kątem prostym.

Monokracja, gr., jedynowładztwo.

Monolit, gr., dzieło sztuki, wykonane z jednej bryły kamienia, obelisk, pomnik, kolumna.

Monolog, gr., rozmowa z samym sobą; w utworze dramatycznym dłuższy ustęp, wygłaszany przez aktora, gdy jest sam na scenie i mówi do siebie, jakby głośno myślał.

Monologista, gr., mający dar wygłaszania monologów; artysta, występujący publicznie z monologami.

Monologować, gr., rozmawiać z samym sobą; wypowiadać monologi.

Monom, gr., w matem.p. Jednomian.

Monomachja, gr., pojedynek.

Monoman, Monomanjak, gr., człowiek dotknięty monomanją.

Monomanja, gr., zboczenie umysłowe, głównie w jednym kierunku rozwinięte; zajęcie ś. wyłącznie jedną myślą.

Monomerja, Monomeryzm, gr., jednorodność, składanie ś. ciała z jednakowych cząstek.

Monometalizm, gr., system finansowy, przyjmujący monetę złotą za walutę urzędową, a srebrną dopuszczający w wypłatach tylko w ograniczonej ilości z kursem chwiejnym a. odwrotnie.

Monomim, gr., pantomina, w której gra jedna tylko osoba.

Monomorficzny, gr., jednopostaciowy, o jednej postaci rozwojowej.

Monomorfja, gr., jednopostaciowość, jednokształtność.

Monoplan, gr., jednopłaszczyznowiec, rodzaj samolotu, czyli aeroplanu (fig.).

Monopol, gr., prawo wyłącznego handlu lub fabrykacji jakiego przedmiotu, wyłącznego korzystania z położenia; rządowy skład trunków.

Monopolista, gr., ten, co ma monopol.

Monopolizować, gr., nabywać prawa wyłączności, ograniczać prawa innych do korzystania z czego.

Monopolka, Monopolówka, gr wódka, oczyszczona przez monopolową dystylację.

Monopter, gr., u starożytnych: świątynia o jednym szeregu kolumn, idących kolisto (fig.).

Monoptery, gr., owady jednoskrzydłe.

Monospermiczny, gr., mający jedno nasienie (o roślinach).

Monostych, gr., jednowiersz, myśl, wyrażona jednym wierszem.

Monosylaba, gr., Monosylabowy wyraz jednozgłoskowy, np. odpowiedzi monosylabowe: „tak“ lub „nie“.

Monoteista, gr., wierzący w jednego Boga.

Monoteizm, gr., wiara w jednego Boga.

Monotonny, gr., jednotonny, jednostajny, nudny, ckliwy.

Monotrop, gr., jednostka, osobnik.

Monsinjor (monsignor), wł., Wasza Wysokość, tytuł honorowy dawany książętom, biskupom, kardynałom, wogóle osobom na wysokich stanowiskach.

Monstrancja, łć., naczynie w kształcie tarczy słonecznej z promieniami, w środku którego, między dwa szkiełka na melchizedech zakłada się Hostję św. (fig.).

Monstrualny, łć., potworny, niekształtnie wielki a. brzydki, odrażający.