Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/792

Ta strona została skorygowana.

Motać, układać w motek, nawijać na motowidło; mieszać, plątać, wikłać; m. na wąs = grozić komu w myśli; sierdzić ś. w myśli, układać plan odwetu; m. ś., być motanym; rzucać ś., ciskać ś., tłuc ś.

Motek, nici, na motowidło nawinięte i w pęczek związane.

Motet, wł., krótki utwór kościelny chóralny do śpiewu, zwykle bez akompanjamentu.

Motja, fr., połowa, spółka, wspólnictwo w grze, w zysku.

Motjant, fr., wspólnik w grze.

Motłoch, ukr., tłum. gawiedź, pospólstwo, tłuszcza, hałastra.

Motłoszyć, ukr., szamotać, szarpać, gnieść; m. ś., szamotać ś., szarpać ś., gnieść ś.

Motocykl, łć., welocyped, poruszany motorem (parowym, elektrycznym i t. p.) (fig.).

Motor, łć., siła, nadająca ruch, np. elektryczność, para, spadek wody, siła mięśni; maszyna, przy pomocy której jakakolwiek siła: wody, gazu, elektryczności i t. d. wytwarza pracę mechaniczną (f.); przen., podnieta, pobudka; sprawca, działacz.

Motorowy, łć., przym. od Motor; rzecz., nadzorca przy motorze (np. w tramwaju elektrycznym).

Motoryzacja, łć., żądza ciągłej działalności, ciągłego ruchu.

Motowąz, sznur, przeciągany przez szerokość rzeki, na którym są ponawieszane haczyki wędkowe do łowienia ryb, kozula.

Motowidło, przyrząd, na który nawija ś. nici, przędzę i t. p. w motki (fig.); deseczka, wycięta z obu końców, do nawijania linki u wędki.

Motto, wł., godło, dewiza; zdania, słowa lub wiersze, przytoczone z jakiego autora, jako myśl przewodnia; temat.

Motyka, narzędzie, złożone z kawałka podługowatego żelaza, zagięte w kruk płaski, z rękojeścią drewnianą, do wygrzebywania ziemi, okopywania roślin i t. p. (fig.); porywać ś. z m-ą na słońce = porywać ś. na silniejszego, zamierzać rzeczy niepodobne; Mosanie! to nie m.! = nie bierz ś. nie za swoje; m. ś. rozigrała = niezgrabnemu wszystko niezgrabnie.

Motyl, owad łuskoskrzydły (fig.); człowiek płochy, wietrznik, lekkoduch, fircyk; kochanek niestały; żart., siniak, guz.

Motyli, Motylowy, przym. od Motyl.

Motylica, samica motyla; rodzaj nocnego motyla, barciak (fig.); płaziniec pasorzytny (fig.); choroba u owiec, spowodowana obecnością motylic w przewodach żółciowych

Motylkować, żyć płocho, wietrznie; nie mieć stałości.

Motylkowaty, podobny do motylka; rośliny m-e = rodzina roślin dwuliściennych, plemię rodziny strąkowych (fig.).

Motylkowy, odnoszący ś. do motylka; życie m-e = życie niestałe, płoche; korona kwiatu m-a = złożona z 5 płatków, z których górny, żagielek, stoi prosto, dwa dolne, spojone, tworzą t. zw. łódkę, a dwa boczne, skrzydełka, są odstające.