Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/837

Ta strona została przepisana.

sługi; nastręczać ś., być natrętnym.

Narzutka, okrywka kobieca; wapno narzucone na ścianę, nie zatarte na gładko.

Narzutowy głaz, naniesiony przez lody zdaleka.

Narzynany, nacinany, karbowany, narznięty.

Nasada, Nasad, podstawa, fundament, obsada; dolna część pługa; w budów., miejsce, od którego poczyna ś. wznosić sklepienie, brzeg sklepienia; to, w co a. na co ś. coś osadza, zawiesza; rękojeść, trzonek, osada, oprawa (np. n. strzelby).

Nasadka, pułapka, samotrzask, sidło; samica ptaka, siedząca na jajach, nasiadka.

Nasadowy, Nasadny, dotyczący nasady.

Nasadzić, forma nied. Nasadzać; wiele zasadzić (np. roślin); obsadzić co czym, wysadzić (n. pole kartoflami); osadzić, na rękojeść wprawić (n. siekierę, n. miotłę na kij, n. obręcz na beczkę); włożyć, umieścić na wierzchu, wsadzić (n. czapkę na głowę); n. kurę na jajach = aby je wysiedziała; wyłożyć, ozdobić, opatrzyć (n. tabakierę brylantami); namówić kogo na kogo, nasłać z napaścią; n. ś., dążyć do czego gwałtownie, podstępnie; zasiąść na czatach, zrobić zasadzkę.

Nasalać, posypać solą, nasycać solą.

Nasamprzódp. Najpierw; przedewszystkiem, głównie.

Na schwał, na pokaz, pozornie.

Nasenny, sprawiający sen, usypiający (środki n-e).

Nasępiać, forma dok. Nasępić; nachmurzać, marszczyć (czoło); n. ś., przybrać wyraz twarzy gniewny; nachmurzać ś., zmarszczyć ś.

Nasiadka, kura, chcąca siedzieć na jajach, chcąca wysiadywać pisklęta; stołek z podłużną miednicą do obmywania części płciowych (f.).

Nasiadówka, kąpiel, w której tylko pośladki i przyległe im części ciała zanurzają ś.; kąpiel nasiadowa (f.).

Nasiąkać, forma dok. Nasiąknąć; przechodzić jakim płynem, naciągać w siebie; przesiąkać, wsiąkać; przejmować złe zwyczaje, nałogi.

Nasiąkliwy, mający własność nasiąkania jakimś płynem, przesiąkania, wciągania go w siebie.

Nasiąść, siąść na czym przycisnąwszy, n. na kogo = nacisnąć, zmusić do czego, przynaglić.

Nasiec, Nasiekać, posiekać dużo, posiekać na kawałki, narąbać, naścinać, nakosić, naciąć, narznąć, nakarbować, nazabijać.

Nasienie (-ona), najważniejsza część owocu, z której przez kiełkowanie powstaje nowa roślina, ziarno; płyn męski zapładniający; przyczyna, powód; pokolenie, potomstwo, ród; nie zostawić ani na n-e = wszystkich pozabijać.

Nasieniotok, chorobliwy nadmierny odpływ nasienia męskiego.

Nasieniowiec, owad tęgopokrywy z rzędu słoników (fig.).

Nasiennik, ogród, w którym pielęgnują ś. rośliny w celu otrzymania z nich nasion; owoc (np. ogórek), zostawiony na dojrzewanie dla otrzymania nasienia; rozsadnik, część zewnętrzna owocu rośliny, służąca do ochraniania nasion, w nim zawartych.

Nasienny, Nasieniowy, dotyczący nasienia a. nasion, mający nasienie; rośliny n-ep. Jawnokwiatowe.

Nasiębierny, obracany za pomocą spadającej z góry wody (koło wodne n-e).