Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/844

Ta strona została przepisana.

z zadanych przez nauczycieli przedmiotów.

Nauka, zbiór a. wykład pewnych wiadomości, wchodzących w zakres wiedzy, umiejętności ludzkiej, ogół wiadomości uporządkowanych, zastosowany do pewnego przedmiotu lub jakiego działu (n-i ścisłe = matematyczne i przyrodnicze; n-i wyzwolone = filozofja, historja, literatura); umiejętność, posiadanie, znajomość pewnego przedmiotu naukowego; n. życia = umiejętność prowadzenia życia podług zasad moralnych; n. chrześcijańska = katechizm, nauczanie, wykładanie umiejętności; nabywanie nauki, uczenie ś., kształcenie ś., wykształcenie, studjowanie, edukacja; przestroga, napomnienie, nauczka; kazanie, przemówienie; terminowanie, praktyka; sztuka.

Naukowo, przysł. od Naukowy; podług zasad nauki.

Naukowość, uczoność, uprawa nauk.

Naukowy, odnoszący ś. do nauki a. do nauk, zgodny z nauką.

Naumachja, gr., u Greków: bitwa morska; u Rzymian: widowisko cyrkowe naśladujące taką bitwę.

Naumyślnie, z umysłu, samochcąc, rozmyślnie.

Naumyślny, z własnej woli, z umysłu a. z rozmysłu czyniony, umyślny, z chęci dokuczenia, ze złości wynikający.

Nausznik, poduszeczka, jasiek; obwiązanie, zakrywające uszy, materacyk na uszy (fig.).

Nauszny, słyszany na własne uszy; pas n. = klapa u czapki, zasłaniająca uszy.

Nautyka, gr., umiejętność żeglarska, żeglarstwo.

Nawa, łć., wnętrze podłużne kościoła (fig.); okręt, łódź.

Nawadniaćp. Nawodniać.

Nawalić, forma nied. Nawalać; znaczną ilość złożyć; rzucić w jedno miejsce, rzucić na jedną kupę; wiele czego obalić, naobalać, i naprzewracać; naładować, napchać wiele; n. ś., zmęczyć ś. waleniem; nagrzmocić ś.; natłoczyć ś., napchać ś., zwalić ś. w wielkiej ilości.

Nawalność, gwałtowne nagromadzenie ś. spraw, interesów itp.; dużo spraw pilnych, nawał.

Nawalny, burzliwy, gwałtowny; w wielkiej ilości będący; gwałtownie, obficie spadający (deszcz n.).

Nawał, Nawała, wielka ilość, znaczne nagromadzenie ś. rzeczy pilnych, interesów, kupa, tłum, ogrom; nacisk, natłok, napływ gromadny (n. myśli, pracy, spraw); lek., napływ krwi do jednego organu, kongestja.

Nawałnica, grad a. deszcz ulewny z wichrem i piorunami, burza, zawierucha; przen., trwoga, niepokój, zamieszanie.

Nawarp. Napar.

Nawara, Nawar, to, co ś. nawarza; karm warzona dla bydła i psów.

Nawarka, zupa z mleka słodkiego a. kwaśnego z wodą, zaprawioną mąką.

Nawarstwienie, Nawarstwowanie, układ warstwowy, nagromadzenie warstw, leżących jedna na drugiej.

Nawarzyć czego, dosyć czego nagotować, uwarzyć; przen., narobić, nabroić; n. piwa = stać ś. powodem biedy, kłopotu, kłótni, niezgody.

Naważyć, zważyć pewną ilość; n. a. nadważyć, ważąc, dać więcej nad umówioną wagę; n. ś., zmęczyć ś. ważeniem.

Nawciąż, naoścież, narozcież.

Nawet, przysł., co więcej, choć