Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/858

(n-a sprawa); nieszczery; rzecz., n-a siła = djabeł, czart.

 Niedaleko, przysł., blizko; wkrótce, niedługo.

 Niedaremnie, nienapróżno, nie nadaremno, nie bez powodu, nie bez celu.

 Niedawniuchny, Niedawniutki, bardzo niedawny.

 Niedawno, przysł., dopiero co, przed niedawnym czasem.

 Niedawny, dopiero co zdarzony, nieodległy co do czasu, świeży.

 Niedbale, przysł., bez dobrej chęci, niestarannie, nietroskliwie.

 Niedbalec, Niedbaluch, człowiek niedbały, o nic ś. nie troszczący, niestaranny, leniuch, opieszalec.

 Niedbalstwo, niestaranność, robienie wszystkiego byle jak; opieszałość, lenistwo, zaniedbywanie ś. w naukach, próżniactwo.

 Niedbałość, zaniedbywanie obowiązków, brak troskliwości, obojętność.

 Niedbały, robiący wszystko niestarannie, opieszały, leniwy, niestaranny; źle wykończony, fuszerski (robota n-a); nie dbający o nic, nie troszczący ś. o nic.

 Niedelikatny, źle wychowany, niegrzeczny, nieprzyzwoity, nieoględny, szorstki.

 Niedługi, niezbyt długi, mający niebawem nastąpić, niedaleki.

 Niedługo, w niedługim czasie, wkrótce, niebawem.

 Niedługutki, wcale niedługi, bardzo niedługi.

 Niedo-, w połączeniu z czasownikami, imiesłowami i rzeczownikami, pochodzącemi od czasowników, oznacza czynność nieukończoną, np. niedoczytany = nie przeczytany do końca, niedojeść = nie zjeść wszystkiego, niedopełnienie = niedokonanie, nieuzupełnienie.

 Niedobitek, rzecz nie całkiem zepsuta, niezupełnie stłuczona; żołnierz, który pozostał z ogólnego pogromu, klęski.

 Niedobór, brak, różnica między wydatkami a przychodem, deficyt.

 Niedobrany, niedopasowany, niezgodny, nieodpowiedni.

 Niedobry, zły, nie posiadający zalet właściwych danemu przedmiotowi, np. potrawa n-a = niesmaczna; miara n-a = nierzetelna; droga n-a = niedogodna; n. znak = złowróżbny; n-a wieść = złowroga; n. do czego a. na co = niezdatny.

 Niedobrze, przysł., źle; n. mi ś. robi = mdło, zbiera ś. mi na wymioty, mdleję.

 Niedoceniać, forma dok. Niedocenić; nadawać czemu zbyt nizką cenę, wagę; nizko szacować; n. ś., zbyt nizko siebie cenić.

 Niedocieczony, niezbadany, niepojęty, tajemniczy.

 Niedoczekanie twoje (jego, ich i t. p.): rodzaj groźby, że nie doczeka ś. tego, ażeby to a to ś. stało, że to ś. nie ziści.

 Niedodma płuc = stan chorobny, w którym pęcherzyki płucne nie napełniają ś. dostatecznie powietrzem i nie rozdymają ś. wcale a. mało.

 Niedogarek, Niedogasek, niedopalona resztka (np. pochodni, świecy, papierosa), niedopałek.

 Niedogodność, niewygoda.

 Niedogryzek, część czego niedogryziona, niedojedzona, ogryzek, niedojadek.

 Niedojda, człowiek umysłowo upośledzony, głupowaty, człowiek do niczego, niezdara, niedołęga, ciemięga, safanduła.

 Niedojrzały, ten, który jeszcze nie dojrzał, nie doszedł do należytego rozwoju (owoc n.); niepełnoletni, niedorosły (człowiek n.); niewyrobiony, niedoświadczony; (umysł n.).

 Niedojrzałość, młodzieńczość, niewyrobienie jeszcze umysłowe,