zdziwienia; podobny, jak pięść do oka = wcale niepodobny, zupełnie inny; nie spuszczać z kogo albo z czego oczu = patrzeć pilnie; w oczy, w twarz, z przodu, z frontu; ta barwa bije w oczy = jest jaskrawa; ten dowód bije w oczy = jest przekonywający, oczywisty; nie pokazuj mi ś. na oczy, nie nawijaj mi ś. na oczy = niech ciebie nie widzę; nie chcieć ś. komu na oczy pokazać = wstydzić ś., bać ś. kogo, krępować ś. kim; nie właź mu w oczy = unikaj spotkania ś. z nim; oczy czym paść = napawać ś., rozkoszować ś. widokiem czego; strach ma wielkie oczy = tchórzowi niebezpieczeństwo groźniejszym ś. wydaje, niż jest wistocie; o. Opatrzności = opieka Boska; o. słońca, księżyca = okrąg, tarcza; mówić oczami = spoglądać wyraziście, porozumiewająco; mierzyć kogo oczyma = patrzeć na niego uważnie i krytycznie; rzucić okiem = spojrzeć, popatrzeć; ściągnąć na siebie czyje oczy = zwrócić uwagę; łaskawym okiem patrzeć na kogo = chętnie, przychylnie, łaskawie; sposób widzenia, zapatrywania ś.; pogląd: patrzeć na wszystko oczyma hetmana = zgadzać ś. we wszystkim z jego zdaniem; spojrzyj na to innemi oczami = spojrzyj z innego punktu widzenia, inne miej o tym pojęcie; dozór, uwaga, baczność; na wszystko trzeba mieć o. = na wszystko zwracać uwagę; mieć co przed oczami = mieć na celu, na widoku; oczy racze a. rakowe = kulki wapienne w głowie u raka; wronie oko = roślina kulczyba, roślina czworolist; wołowe oczy = roślina brodawnik pospolity; w budow., wołowe oczy — p. Jajownik; w miner., kocie oko — p. Kwarc; rybie o. = rodzaj minerału, apofilit; w myśl., gonić na oko (o psach)= gonić zwierza, dostrzegłszy go; krążek tłuszczu na rosole a. na zupie; kółko odmiennej barwy w ogonie u pawia; kamień drogocenny w pierścionku, oczko; dziurka, otwór, kratka:
o. w sieci (fig.), w pończosze, w robocie szydełkowej, w arfie; przy liczeniu jeden, raz: sto i oko = 101; as w kartach, rodzaj gry w karty; waga turecka = 3 funtom; oko ula = otwór, którędy pszczoły wchodzą i wschodzą; otwór w górnej części koperty; kurze oko = odcisk, nagniotek; oko armaty, strzelby = wylot; oko bomby = dziura, którędy ś. proch nasypuje; wypukłość na drzewie a. na końcu strzały i gałęzi, w której formują ś. zarodki przyszłego wierzchołka drzewa, przedłużenie jego gałęzi a. powstanie nowych.
Okocić ś., o owcy, kozie, kotce, zajęczycy: płód wydać, urodzić małe.
Okole, otoczenie, obwód, okrąg.
Okolica, kraina, ziemia, strona; kraj, naokoło leżący, strony sąsiednie, blizkie; mieszkańcy okoliczni; sąsiedztwo; blizkość, pobliże, miejsce blizkie czego; wieś, w której mieszka szlachta szaraczkowa, zaścianek; część powierzchni ciała ludzkiego; o-e świata = cztery strony świata: wschód, zachód, północ, południe.
Okolicznie, przysł., ze wszystkich stron, dokoła; ze wszystkiemi szczegółami, dokładnie; przypadkowo, przygodnie; ogólnikowo, przez omówienie.
Okolicznościowy, do okoliczności ściągający ś.; dotyczący czego, przygodny; w gram., zdania o-e czasu, miejsca, przyczyny, celu, sposobu, stopnia = wyrażające różne okoliczści, przy których do-
