kły, bryłowaty; obrazowy, barwny; p-e sztuki = te sztuki piękne, które obejmują dzieła, przedstawiające ś. w kształtach, bryłowatych (architektura, rzeźba, snycerstwo); p-a operacja = wstawienie innego kawałka skory w miejsce zniszczonej chorobą a. brakującej po operacji.
Plastydy, Plastydje, gr., ciałka, otaczające jądro komórki roślinnej a. zwierzęcej, bjoplasty, leucyty.
Plastyka, gr., sztuka tworzenia z materjałów miękkich (glina, wosk) lub twardych (marmur) przedmiotów w ich kształtach naturalnych lub zmniejszonych a. powiększonych; uwypuklenie, uwydatnianie, przedstawianie kształtów w formach wydatnych, wypukłych, wyrazistość, wydatność; kształt powierzchni ziemi — p. Plastyczność.
Plata, nm., płyta, tafla, blat, klisza; blacha, stanowiąca część zbroi; p. emulsyjna = tafelka szkła, pokryta warstwą żelatyny, zawierającą bromek srebra.
Platan, łć., jawor, klon.
Plater, cienka warstewka złota a. srebra, którą ś. powleka dla ozdoby a. dla trwałości przedmiot, zrobiony z lichszego metalu; wyroby platerowane.
Platerować, powlekać platerem.
Platforma, fr., dach płaski; miejsce sztucznie podwyższone i wyrównane; łoże działa; podwyższony pomost przed dworcem kolejowym, peron; otwarta część wagonu osobowego; wagon towarowy nie przykryty; rodzaj wozu z szeroką płaską płytą do stawiania lub kładzenia na nią ciężarów (fig.); ogół zasad, według których jakie stronnictwo a. korporacja zamierza działać, i celów, które chce osiągnąć.
Platgzyms, nm., gzyms ozdobny o dużym wyskoku z platą poziomą na wierzchu, np. u kominka.
Platka, nm., zdr. od Plata.
Platoniczna gr. miłość = miłość idealna, duchowa, pełna czci, wolna od zmysłowości.
Platonizm, gr., filozofja Platona, której podstawą jest świat idei, dobra, piękna, prawdy.
Platonizować, gr., czuć, marzyć, rozumować platonicznie.
Platoński, gr., odnoszący ś. do Platona.
Platyna, hiszp., najcięższy ze szlachetnych metali, koloru biało-szarawego.
Platynowy, hiszp., zrobiony z platyny; odnoszący ś. do platyny; p-a gąbka = otrzymywana technicznie platyna w postaci masy dziurkowatej, ma własność pochłaniania niektórych gazów i zgęszczania ich tak silnego, że ś. zapalają, służy do utleniania i do niecenia ognia.
Plazgotać, babrać ś., brzechtać, mącić.
Plazma, gr., ciało białkowate, półpłynne, stanowiące pierwiastkową materję składową tworów organicznych, to samo co protoplazma, zaródź (fig.), płynne osocze krwi, żółtawo-bezbarwne — p. Plasma.
Plazmodja, gr., masa śluzowata grzybów śluzowców.
Plazmogonja, gr., powstawanie organizmów z materji zawierającej białko (hipoteza Haeckela).
Plaża, fr., morskie wybrzeże płaskie i otwarte, z łagodną spadzistością ku morzu; miejsce do i spaceru nad morzem.
