Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/102

 Plażyć, bić kogo czym płaskim, chodzić, słaniam ś, zataczam ś., np. płazem pałasza; dawać komu plagi, uderzać, bić.

 Plądrować, nm. — p. Plondrować.

 Pląs, częściej w lm., p-y, skoki, tańce wesołe z gestami i podrygami; pójść w p-y = zacząć tańczyć; być w p-ach względem kogo = nadskakiwać mu, mizdrzyć ś. do niego; o koniu: robić skoki, lansady; cały dzień w p-ach = ciągle skaczący, tańczący, wesoły; wiecznie niespokojny; pająk dwupłucny, podskakujący, hopek.

 Pląsacz, ten, co wyprawia pląsy, tanecznik, danser.

 Pląsać, skakać, tańczyć, podrygiwać; o zwierzętach: robić skoki, lansady, susy; skakać z radości weselić ś., podrygiwać z uciechy.

 Pląsawica, choroba nerwowa, znana pod imieniem tańca św. Wita.

 Plątać, wikłać, supłać, gmatwać: p. nici, przędzę, sznurek, włosy; p. sprawę= robić ją zawiłą, mącić, zaciemniać; wplątywać kogo a. co w co; mieszać kogo w co, wciągać kogo w co: mieszać jedno z drugim, brać jedno za drugie; związywać, pętać, krępować, nakładać więzy, pęta; p. ś., wikłać ś., supłać ś., gmatwać ś.; mieszać ś., przewijać ś., przechodzić, mijać w bezładnym korowodzie; dawać bezładno, sprzeczne, niejasne odpowiedzi: kręcić ś. gdzie bez celu, przeszkadzając innym w robocie: p. ś. jak piąte koło u wozu; owijać ś. koło czego (o bluszczu, grochu, powoju); mieszać ś. wtrącać ś. w co, wdawać ś. w co; p-cze mi ś. w głowie = mąci ś., kręci ś.; język mi ś. p-cze = wypowiada mi posłuszeństwo, nie mogę mówić wyraźnie i logicznie (ze wzruszenia, z przerażenia i t. d.): nogi mi ś. p-czą = nie mogę prosto chodzić, słaniam ś. zataczam ś., chwieję ś. (z pijaństwa, z osłabienia i t. p.).

 Plątanina, coś splątanego, zagmatwanego, powikłanego (nici, przędza); chaos, zamieszanie, nieład; żmudne rozplątywanie czegoś posupłanego.

 Plątawa, roślina z rodziny liljowatych.

 Pleban, łć., proboszcz wiejski, paroch.

 Plebanja, łć., urząd plebana: dom i grunt, należący do plebana przez czas jego urzędowania.

 Plebański, łć., dotyczący plebana a. plebanji.

 Plebej, Plebejusz, łć., w starożytnym Rzymie człowiek z gminu, z ludu, nie mający praw obywatelskich; nieszlachcic, chłop a. mieszczanin.

 Plebejuszka, Plebejka, łć., forma ż. od Plebejusz, Plebej.

 Plebiscyt, łć., w starożytnym Rzymie uchwała zapadła na zgromadzeniu plebsu, pod przewodnictwem trybuna: uchwała narodowa, wynikła z głosowania powszechnego.

 Plebs, łć., lud, gmin.

 Plecak, torba płócienna na drobiazgi podróżne do noszenia na plecach w podróży pieszej.

 Plech, blacha, ciemię; krosta — p. Plesz.

 Plecionka, sznur pleciony, taśma, robiona robota plecioną, wianek a. girlanda z kwiatów, równianka, mata: sprzęt, zrobiony przez plecienie, koszyk z łozy, kobiałka: flaszka oplatana do wódki; p. z włosów = warkocz, promień włosów spleciony; przen. pasmo, ogniwo zjawisk, następujących jedno po drugim.

 Pleciuga, dużo mówiący o wszystkiem, papla, gaduła, plotkarz.

 Plecki (-ów), zdr. od Plecy; małe plecy, plecy u dziecka.