Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/103

Ta strona została przepisana.

Plecowy, przym. od Plecy.

Plecówka, część mięsa wołowego od pleców, od łopatki.

Pleczyć, stawiać jednego do drugiego plecami; zbijać, nadwerężać plecy (p. konia); p. ś. = stawać jeden do drugiego plecami; (o koniu) zbijać, nadwerężać sobie plecy.

Plecy, tylna strona tułowia między karkiem a krzyżem, grzbiet (fig.); górna część grzbietu od ramion aż do dolnej krawędzi łopatki; szeroki, wązki w p-ach; leżeć na p-ach, paść na p. = na wznak; bić po p-ach, dźwigać ciężary na p-ach, oprzeć ś. o co p-ami; spaść komu na p. = być komu ciężarem, być u kogoś na utrzymaniu; poparcie, stosunki, protekcja; mieć mocne p., mieć p. za sobą; część ubrania, przypadająca na p.; poręcz do oparcia u krzesła, u fotela, u kanapy; tylna ściana jakiegoś sprzętu (szafy, komody, łóżka).

Pleczysty, mający mocne, szerokie plecy, barczysty.

Pleć (pielę, pielesz, piele, pełłem, pielony), oczyszczać z zielska, wyrywać chwasty, rosnące między roślinami użytecznemi i głuszące je.

Pled, ang. rodzaj płaszcza górali szkockich z grubej wełnianej kraciastej tkaniny (fig.); duży szal wełniany gruby, w kratę a. inny deseń, służy do przykrycia.

Plejada, gr., gromada małych gwiazd w konstelacji byka; szereg znakomitych pisarzy mniej więcej jednoczesnych.

Plejzerować, nm., ranić, kaleczyć bronią białą.

Plejzerowany, fr., raniony, skaleczony pałaszem i t. d.

Plektrum, gr., pałeczka do uderzania w struny instrumentu muzycznego dla wydobycia z nich głosu, używana przez starożytnych przy grze na lirze.

Plemić, wydawać potomstwo, rodzić, płodzić, rozmnażać, mnożyć, rozpleniać; p. ś., rozpleniać ś., rozmnażać ś., rozradzać ś.

Plemię, potomstwo, potomkowie, pokolenie, ród, rodzaj; szczep, grupa narodów pokrewnego pochodzenia (p. słowiańskie, giermańskie); rasa, wielka gromada narodów, mających wspólne cechy fizyczne i duchowe (p. kaukaskie, mongolskie); p. jaszczurcze = niegodziwi, wyrodni ludzie, niegodziwiec, wyrodek; p. szlachetne = nieodrodne dziecię, albo dzieci szlachetnych ojców; psie p. = łajdak, łajdacy, łotry.

Plemionko, zdr. od Plemię; drobne, nieliczne plemię, narodek.

Plemnia, organ roślinny, w którym wytwarzają ś. plemniki (fig.).

Plemnik, ruchoma komórka nasienna w nasieniu samczym u roślin (fig.).

Plenarne łć., zebranie — zgromadzenie ś. wszystkich członków jakiej instytucji dla narad, walne posiedzenie.

Plenerzysta, fr., malarz, który w utworach swoich szczególnie unika ostrych kontrastów światła i cieniów, uwzględnia zaś efekt kolorystyczny, oddający przejrzystość powietrza i bogactwa światła.

Plenić, rozmnażać, mnożyć, płodzić, rozpładzać; przynosić plony, plennym czynić, wypleniać, wykorzeniać, wytępiać, wyniszczać, wygładzać; p. ś. = rozmna-