Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/104

Ta strona została przepisana.

żać ś., mnożyć ś., rozpładzać ś., rodzić ś. obficie.

Pleniówka, owad dwuskrzydły długorogi (fig.).

Plenipotencja, łć., pełnomocnictwo, upoważnienie do działania w sprawach danej osoby.

Plenipotencjarjusz, łć., pełnomocnik monarszy, poseł drugiego rzędu przy dworze, gdzie niema ambasadora z jego państwa.

Plenipotent, łć., pełnomocnik, upoważniony przez mocodawcę do działania w jego imieniu; zarządzający majątkiem i interesami właściciela wielkiej posiadłości ziemskiej.

Plenny, wydający obfity plon. liczne potomstwo; urodzajny, płodny, bujny, szybko ś. rozmnażający.

Plenum, łć., ogół, wszyscy; pełne posiedzenie lub zgromadzenie.

Pleochroizm, gr.p. Polichroizm.

Pleomorfizm, gr., wielopostaciowość.

Pleonast, gr., minerał, drogi kamień: czarna odmiana spinelu.

Pleonastyczny, gr., zawierający pleonazmy, przepełniony pleonazmami, będący pleonazmem.

Pleonazm, gr., większa ilość wyrazów lub zdań, aniżeli potrzeba do określania rzeczy, nagromadzenie jednoznacznych wyrazów, wada stylu przeciwna zwięzłości (p. rozmyślnie użyty w stylu pięknym dodaje mu barwności, siły i dobitności).

Pleorama, gr., w teatrze dekoracja ruchoma przesuwająca ś.; rodzaj panoramy.

Plereza, fr., białe obszycie sukni żałobnej, pokryte czarną krepą; pióro zwieszające ś. na kapeluszu damskim (fig.)

Plesymetr, gr., stukawka, pukadło: płytka z kości słoniowej, służąca wraz z młoteczkiem do opukiwania lekarskiego (fig.) — p. Perkusja.

Plesz, krążek wygolony na wierzchołku głowy u księży, tonsura, łysina; gołe miejsce wśród zboża (fig.).

Pleszka, zdr. od Plecha; głowa gwoździa a. śruby; ptak wróblowaty śpiewający z rodziny drozdów, kopciuszek (fig.).

Pleszowaty, łysy, pozbawiony włosów.

Pleść, łączyć z sobą dwa albo więcej pasm, sznurków, drutów, nici, promieni włosów, gałązek i t. p., przekładając jedno przez drugie; splatać, zaplatać, wić: p. kosze, włosy, tasiemki, płoty; przen., głupstwa prawić, bzdurzyć, mówić bez sensu, mówić dużo a bezładnie: p. trzy po trzy, p. koszałki opałki, p. duby smalone; p. ś., plątać ś., splatać ś., okręcać ś., owijać ś.: powój ś. p-cie około płotu; zdarzać ś., wydarzać ś., wynikać ze zbiegu okoliczności: wszystko ś. dziwnie p-cie na tym tu biednym świecie; p-cie ś. w głowie, w oczach = troi ś., marzy ś., śni ś., miesza ś.

Pleśniak, stary miód pitny; roślina z gromady grzybów, z rodziny pleśniakowatych.

Pleśniawka, wysypka na błonie śluzowej ust, zwłaszcza u dzieci, afty, bedłki, grzybki.

Pleśnica, grzybek chorobotwórczy.

Pleśnieć, pokrywać ś. z wierzchu pleśnią, gnić, butwieć, psuć ś. z wierzchu; przen., gnuśnieć.