P, 17-ta litera alfabetu, spółgłoska wargowa twarda, niedźwięczna, wybuchowa; P., skr. = Pan a. Pani; PP.=Panowie a. Państwo: p. = patrz.
Pac!, wykrz., naśladujący odgłos upadku ciężkiego ciała, pęc!; odgłos uderzenia po ręce, w twarz i t. p.
Pach, zapach, woń.
Pacha, stożkowate wgłębienie pod stawem górnego ramienia między wewnętrzną stroną ramienia a bokiem klatki piersiowej (fig.); część ubrania, przypadająca na to miejsce; cała przestrzeń od ramienia do dłoni: nosi książki pod p-ą, wziął go pod p-ę = pod rękę; sąsiek, zapole.
Pachać, zgarniać; ciężko pracować; broić.
Pachciarka, nm., żona pachciarza; kobieta, dzierżawiąca krowy dla nabiału.
Pachciarstwo, nm., zajęcie pachciarza, dzierżawienie krów dla nabiału.
Pachciarz, nm., trzymający pacht, dzierżawiący krowy dojne dla nabiału.
Pachnąć, wydawać zapach. woń przyjemną; p. komu = nęcić go, mieć apetyt na co; p. czym = zalatywać, trącić, mieć zapach podobny do czegoś; grozić czym, zapowiadać co: to pachnie kozą, śmiercią, szubienicą; wiesz, czym to p-nie? = grożąc komu i pokazując kij; zdradzać coś, okazywać co w kim lub w czym, zakrawać, wyglądać na co, przypominać kogoś; cuchnąć, śmierdzieć; ni p-ie ni śmierdzi = jest mi obojętne.
Pachnidło, rzecz pachnąca, kosmetyk (perfumy, mydła, pomady).
Pachnieć — p. Pachnąć.
Pachnotka, roślina z rodziny wargowych.
Pacholątko — p. Pacholę.
Pacholczy, służebny; przen., chamski, ordynarny, prostacki.
Pacholę, chłopię, młodzieniaszek, wyrostek; chłopiec do posług; giermek, paź.
Pacholęctwo, lata dziecięctwa, chłopięctwa.
Pacholęcy, przym. od Pacholę; młodociany.
Pacholik, chłopię, chłopiec usługujący.
Pacholstwo, służalstwo, uniżoność; zbior., sługi.
Pachołek, wyrostek, chłopiec, dorastający wieku młodzieńczego; służący, parobek, najemnik; giermek rycerski, paź; szeregowiec wojska polskiego; dobry p. = dzielny żołnierz, junak; chudy p. = biedak, chudzina, człowiek ubogi szlacheckiego rodu; przyrząd do zdejmowania butów.
Pachołkować, służyć u kogo za pachołka; przen., nadskakiwać, płaszczyć ś. przed kim.
Pacht, nm., dzierżawa (szczególniej prawa do owoców z czyjego ogrodu, do mleka krów czyich); arenda, ustąpienie na pewien czas jakiej rzeczy, korzyść przynoszącej, dla ciągnienia z niej zysków, wzamian za pewne określone zobowiązania.
Pachtować, nm., trzymać pacht, dzierżawić.
Pachwina, skośna brózda, idąca wzdłuż dołu brzucha ku biodru, między brzuchem a udem.
