Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/117

Ta strona została przepisana.

potworek, monstrum; dzieci, potomstwo; ród, plemię, pokolenie, rodzaj; wszystko, co wydaje przyroda; owoc, płody ziemi, wytwór, wyrób, produkt, twór, plon, wynik, rezultat.

Płókać, zlekka, powierzchownie omywać co w płynie jakim, zlewając płynem a. zanurzając w nim: p. kieliszki, szklanki, usta, gardło, ranę, bieliznę; p. gardło = napijać ś., lubić wypić; przen., rosić, wilżyć, zlewać zlekka; podmywać wodą, podrywać brzeg; p. ś., kąpać ś, plaskając ś. w wodzie, myć ś., chlustając wodą; być płókanym.

Płókanie, lekkie przemywanie płynem, np. wodą; lekarstwo do płókania, płókanka, np. gardła, nosa.

Płókanina, woda pozostała po płókaniu czego, popłóczki.

Płókankap. Płókanie.

Płótnianka, odzienie wieśniaka z płótna samodziałowego, płóciennica (fig.).

Płótno, tkanina lniana, konopna a. bawełniana na bieliznę, ubrania kobiece i t. p.: p. cienkie, grube, tęgie; p. drukowane = płocienko; p. weba = wyborowy gatunek płótna; p. żaglowe = najgrubsze konopne; p. zgrzebne = pacześne; p. cycowe = perkal kolorowy w deseń; p. holenderskie, szwabskie, kolońskie i t. p.; p. surowe = uie blichowane, szare; p. blichowane, bielone, połbielone i t. d.; przen., obraz olejny, malowany na płótnie; zbladł, jak p. = twarz jego stała ś. trupio białą.

Płucko, zdr. od Płuco

Płucnica, roślina z gromady porostów, obrost (fig.).

Płucnik, roślina z rodziny ogórecznikowatych, płucowe ziele, miodunka (fig.).

Płucny, odnoszący ś. do płuc (choroba p-a); błona p-a = opłucna.

Płuco, Płuca, narząd, służący do oddychachania u ludzi i zwierząt kręgowych (fig.); mieć mocne, słabe p-a, chory na p-a, zrywa sobie p-a = krzyczy, dużo śpiewa.

Płucodyszny, oddychający płucami.

Pług, narzędzie rolnicze, służące do orania, spulchniania ziemi, socha (fig.); jarzmo, ciężka praca, brzemię; przyrząd do torowania drogi wśród śniegu; w p-u chodzić (o bydlętach) = ciągnąć pług; ciężko pracować; parobek od p-a — zajmujący ś. oraniem, rataj; p-iem robić = orać.

Pługowy, Płużny, przym. od Pług.

Płużka, przyrząd w skrzypcach i innych narzędziach smyczkowych, do którego przyczepiają ś. struny z dołu; zagon.

Płużyca, narzędzie rolnicze podobne do pługa, ale bez prożka i kołek.

Płużyć, służyć, sprzyjać komu, korzyść przynosić, wywierać dobry skutek, dopisywać, działać | skutecznie, powodzić ś., szczęścić ś., popłacać, mieć wartość.

Płużyn, roślina z rodziny zbuczynowatych.

Płużysko, nędzny, niezgrabny pług; drewniana nasada pługa.

Płyciej, st. wyż. od Płytko.

Płyciuchny, Płyciutki, Płyciuteńki, bardzo płytki, zupełnie płytki.

Płyn, stan skupienia ciała fizycznego o małej spójności i ści-