Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/139

 Podanie, dokonana czynność podawania, wniosek, przedstawienie, propozycja; prośba do władz, do sądu na piśmie, ułożona według pewnych, prawem a. zwyczajem określonych form: wnieść, napisać p., przyjąć, odrzucić p.; w gieom., zagadnienie, prawda, którą dowodami stwierdzić należy; wspomnienie o czym, ustnie przekazywane, dotyczące pewnej epoki, miejscowości albo pewnej osobistości; tradycja, legienda.

 Podaniowy, dotyczący podania; tradycyjny, legiendowy.

 Podany, ten, którego podano, to, co zostało podane: obiad p., herbata p-na; przedstawiony do wzięcia, oddany, przekazany; wysunięty naprzód, zwrócony ku pewnej stronie.

 Podapeniński, leżący pod Apeninami, położony, mieszkający w blizkości Apenin.

 Podaptekarz, pomocnik aptekarza, kandydat aptekarski.

 Podarek, Podarunek, to, co ś. komu daje bez wynagrodzenia, co ś. darowuje; mały dar, prezent, wiązanie, gościniec, upominek.

 Podarować, nied. Podarowywać; darować co, dać darmo, bez wynagrodzenia, bez zapłaty; dać jako dar, darowiznę; przebaczyć, odpuścić, nie karać za winę.

 Podarowywać — p. dok. Podarować.

 Podarunek — p. Podarek.

 Podatek, opłata, wnoszona w różny sposób przez obywateli na rzecz państwa dla zaspokojenia jego potrzeb: p. bezpośredni = płacony przez osoby z racji ich majątku, zajęcia, stanowiska i t. p.; p. pośredni = płacony przy spożywaniu produktów zbytku lub użytku codziennego, np. akcyza od trunków, tytuniu, zapałek, inaczej podatek konsumcyjny; p. dochodowy = zależny od wysokości dochodu poszczególnych obywateli; p. przemysłowy = pobierany od przemysłowców; p. domowy = od nieruchomości miejskich, inaczej podymne; p. komorniany a. mieszkaniowy = od wysokości opłacanego komornego w miastach, nakładany na lokatorów; p. gruntowy = od właścicieli ziemskich; p. repartycyjny = oznaczający wysokość podatku, przypadającego na gminę, okrąg, miasto i t. p.; p. osobisty = poduszne, pogłówne; p. od towarów, sprowadzanych z zagranicy = cło; p. spadkowy = opłata, pobierana od spadkobierców na rzecz skarbu; p. stemplowy = opłata, uiszczana w formie marek przy kwitach, rachunkach, podaniach, kontraktach i t. p.

 Podatkować, nakładać podatki.

 Podatkowanie, czynność płacenia podatków; sposób rozkładania podatków.

 Podatność, poddawanie ś., nadawanie ś., zdolność do czego, przystosowywanie do czego, odpowiedniość, uległość.

 Podatny, Podajny, zdatny, sposobny do czego, z łatwością ulegający czemu; odpowiedni, stosowny, przystosowujący ś., wydajny, żyzny (grunt p.).

 Podawać, dok. Podać; dawać co komu w ręce, przynosić mu do rąk, przybliżać co do kogo dla oddania, wręczać, pomagać komu we wzięciu czego: p. komu rękę, p. sobie ręce = na znak zgody; p. komu rękę = dopomagać mu w potrzebie; p. wodę, p. obiad, p. do stołu = przy nosić jedzenie na stół; p. karetę = kazać jej zajechać; p. podanie, petycję = wnosić je, składać władzom; p. skargę do sądu = składać, wnosić; p. rachunek = przedstawiać go do zapłacenia; p. cenę = powiedzieć; coś otrzymanego dawać następnemu z kolei: p. piłkę, p. plotkę, wieść