Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/16

Ta strona została skorygowana.

Paladium, łć., posążek bogini Minerwy (Pallady), świętość miasta Troi, która go miała strzec od zdobycia przez nieprzyjaciela; przen., świętość, tarcza, chroniąca od niebezpieczeństwa, od złego.

Paladyn, wł., znakomity rycerz, towarzyszący panującemu; rycerz słynny ze swych rycerskich czynów; pierwotnie: każdy z 12-tu rycerzy, towarzyszących Karolowi W.; błędny rycerz, szukający przygód po świecie.

Palafit, gr., budowla nawodna przedhistoryczna, napalowisko.

Palankap. Pałanka.

Palankin, indyjs., ozdobna lektyka, zaopatrzona w dach i firanki, noszona przez 2-4 tragarzy, w Indjach Wschodnich i Chinach środek lokomocji (fig.).

Palant, kij do podbijania piłki w grze; gra w piłkę z użyciem takiego kija.

Palarnia, pokój do palenia tytuniu, fajczarnia, fiumoar; miejsce, gdzie ś. odbywa palenie sposobem fabrycznym, np. p. kawy.

Palatalizacja, łć., miękczenie, upodniebiennienie, uśredniojęzykowienie, t. j. wymawianie spółgłosek ze zbliżaniem języka do podniebienia twardego (np. ś, ź, zamiast s, z).

Palatalny, łć., podniebienny; spółgłoski p-e = podniebienne czyli miękkie, np. ś, ź, ń i t. d.

Palatyn, łć., dawniej tytuł wysokich urzędników dworskich, pełniących urząd w najbliższym otoczeniu króla; w Polsce — wojewoda; na Węgrzech najwyższy dygnitarz państwowy, zastępca króla — p. Pfalzgraf.

Palatynat, łć., dawniej w Niemczech prowincja, podlegająca władzy palatyna.

Palatynka, fr., kołnierz futrzany, futerko na szyję (fig.).

Palawer, Palawra, u Murzynów afrykańskich zgromadzenie w celu naradzania ś., wiec murzyński.

Palący, mający własność palenia, parzący; przen., nagły, pilny, nie cierpiący zwłoki; p-a potrzeba = domagająca ś. natychmiastowego zadośćuczynienia; rzecz., osoba nawykła do palenia tytuniu, palacz; wagon, przedział p. = przeznaczony dla palących tytuń.

Palączka, gorączka, żar, spiekota; namiętność, uniesienie.

Palba, strzelanina z broni palnej.

Palcat, wł., kij, laska, używane niegdyś przez młodzież do fechtunku zamiast szabli; laseczka kauczukowa do uderzeń leczniczych.

Palcochodny, chodzący na palcach (o zwierzętach).

Palcodrzew, nazwa rośliny jasława.

Palcoskrzydły, mający błony rozpięte między palcami i służące do latania po powietrzu (nietoperz).

Palcowy, odnoszący ś. do palca; gruby a. szeroki na palec.

Palczak, zwierzę ssące z rzędu małpiatek, z rzędu palczaków (f.).

Palczasty, mający palce, podobny do dłoni z rozczapierzonemi palcami (liście p-e).

Palczatka, roślina z rodziny traw, trawa brodata (fig.).

Palec, część końcowa, chwytna u ręki, złożona