Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/179

 Podwoskować, trochę nawoskować, pociągnąć woskiem.

 Podwozić, dok. Podwieźć; przywozić kogo a. co do jakiego miejsca, zawozić w pewnym kierunku; dostarczać co, dowozić co, zaopatrywać w co przez przywożenie czego; jadąc zabierać kogo, idącego w tym samym kierunku.

 Podwoźnik, ten, co podwozi, dowozi, najmujący ś. do wożenia.

 Podwój, bok pionowy ramy drzwiowej; w lm., p-oje, drzwi szerokie w pałacu, w okazałym domu, z dwuch skrzydeł składające ś., otwierane w obie strony.

 Podwójci, pomocnik wójta.

 Podwójnie, przysł., dwukrotnie, dwa razy, w dwójnasów.

 Podwójny, złożony z dwuch jednakowych części, dwuch części jednorodnych, odpowiadających sobie nawzajem, dwa razy tyle wynoszący; mający dwa razy tyle miary a. pewnych części, co pojedynczy: p-e okno = złożone z dwu części, otwierających ś. na dwie strony; p-e drzwi = podwoje; p-a szerokość materjału, papieru = dwa razy większa, niż zwykła; p-a porcja = wynosząca tyle, co dwie pojedyńcze; p. grosz = dwugroszniak; kwiat p. = mający dwa razy tyle, wogóle znacznie więcej płatków, niż pojedyńczy; kłos p. = z dwuch złożony; szpilka p-a = o dwuch ostrzach, do spinania włosów; kolej p-a = o dwuch torach; gwiazdy p-e = dwie gwiazdy, tuż obok siebie ukazujące ś.; liczba p-a w gramatyce = oznaczająca dwa przedmioty, np. dwa chłopa, dwie babie, dwu uszu, dwiema oczyma i t. d.; buchalterja p-a = system prowadzenia rachunków handlowych, polegający na tym, że każda pozycja wpisuje ś. do ksiąg dwa razy, w dwuch rachunkach, w jednym jako przychód, w drugim jako rozchód, dla wzajemnej kontroli odnośnych rachunków; i pisać coś p-ą kredką = pobierać dwa razy większe ceny; dwa razy pobierać dług; człowiek p-y = dwulicowy, obłudny; p-a moralność = dwulicowa, obłudna, nieszczera; p-e życie = polegające na obłudzie, na sprzeczności czynów i głoszonych haseł.

 Podwójtowstwo, urząd, zajęcie! podwójciego.

 Podwórce, podwórze.

 Podwóreczko, zdr. od Podwórko.

 Podwórko, mały podwórzec, niewielki plac przed mieszkaniem, między zabudowaniami folwarcznemi; niewielki plac między budynkiem frontowym domu miejsinego a oficynami; okno, mieszkanie od p-a = niefrontowe.

 Podwórkowy, odnoszący ś. do; podwórka: śpiewak, grajek p. = produkujący ś. na podwórkach: miejskich.

 Podwórze, plac między budynkami mieszkałnemi i folwarcznemi, między budynkiem frontowym a oficynami — p. Podwórko; na p-u = na dworze; z p-a = od zewnątrz, z dworu; mieszkać w p-u = w oficynie, nie w budowii frontowej; pierwsze, drugie p. = zdarzające ś. w domach miejskich.

 Podwórzec, rozległe, okazałe podwórze przed zamkiem, pałacem a. wewnątrz ich, dziedziniec.

 Podwórzowy, odnoszący ś. do podwórza; do podwórza należący; i stróż p. = pilnujący podwórza; pies! p. = trzymany na łańcuchu w budzie na podwórzu.

 Podwóz, podwożenie, dowożenie, dowóz, dostarczanie czego do pewnej miejscowości, dla pewnej grupy mieszkańców kraju, np. żywności.

 Podwstępniak, uczeń podwstępnej klasy.

 Podwstępny, niższy od wstępnego.