Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/181

Ta strona została przepisana.

Podziadzieć, postarzeć się.

Podział, dzielenie na części, podzielenie, dział, rozdział, rozdzielenie; część wynikła z podzielenia czego; układ systematyczny, klasyfikacja naukowa; plan, rozkład utworu naukowego a. literackiego.

Podziałać, poczynić, porobić co jedno po drugim, dokonać czego; wpłynąć przeważnie swym działaniem, wywołać jakiś skutek, dać jakiś wynik, poskutkować.

Podziałka, drobne podzielenie czego, cząstka powstała z drobnego podziału czegoś; linijka z poznaczonemu na niej drobnemi miarami, np. centymetrami i milimetrami a. calami i linjami; p. na planach i mapach = masztab, skala, wskazująca stosunek odległości na mapie a. planie do odległości rzeczywistej.

Podziałowy, dotyczący podziału: traktat p. = dotyczący podziału, rozbiorów Polski; mocarstwo p-e = biorące udział w rozbiorze Polski.

Podziczeć, stać ś. dzikim albo dzikiemi.

Podzielać, dok. podzielić; dzielić, rozdrabniać na części, rozdzielać, dokonywać podziału na części; obdzielać, dawać każdemu po cząstce czego; przen., brać w czym udział, mieć w czym uczestnictwo, mieć wspólnictwo z kim a. z czym: p. czyjeś zdanie = jednakowo z nim mniemać, być jego zdania; p. czyjąś boleść, żal, troskę, radość, losy = boleć, troszczyć ś., radować ś i t. d. z kim razem; p. ś., być dzielonym, dawać ś dzielić; p. ś. z kim a. między sobą = robić z kim dział czego, dając jemu część i sobie część biorąc, udzielać komuś części czego, rozdzielać co między siebie; rozpadać ś., rozdzielać ś. na części składowe.

Podzielićp. nied. Podzielać.

Podzielna, w dzieleniu: liczba, którą dzielimy przez drugą, zwaną dzielnikiem: dzielna.

Podzielnik, liczba, mieszcząca ś. w drugiej liczbie a. w szeregu liczb bez reszty — p. Dzielnik.

Podzielność, właściwość tego, co da ś. dzielić.

Podzielny, dający ś. z łatwością dzielić na mniejsze części; taki, którego można podzielić; taki, którym można wiele osób obdzielić; w matem., dający ś. podzielić bez reszty.

Podzielonka, grzyb z rodziny bedłki, siwa gąska.

Podziem, państwo cieniów, piekło; państwo podziemne; mieszkańcy podziemia, upiory, złe duchy, szatani — p. Podziemie.

Podziemek, Podziomek, krasnoludek, elf, sylf; dolna część grubej koszuli płóciennej, podołek.

Podziemianin, mieszkaniec podziemia.

Podziemie, Podziem, miejsce pod ziemią, w ziemi, pod jej powierzchnią, loch, pieczara, piwnica, suteryna, więzienie podziemne; państwo podziemne, państwo cieniów, złych duchów, piekło.

Podziemnie, przysł. od Podziemny; skrycie, tajnie, chytrze.

Podziemny, umieszczony, leżący pod ziemią, w ziemi, pod powierzchnią ziemi; głos p. = wychodzący z pod ziemi, przytłumiony; skryty, tajny, tajemny, konspiracyjny: knowania p-e = spisek tajemny; pozagrobowy, piekielny, szatański, djabelski, upiorny.

Podzierać (pod-zierać), podglądać, podejrzewać.

Podzierzgaćp. Podziergać.

Podzierżawić, potrzymać jakiś czas w dzierżawie.

Podzierżeć, potrzymać przez jakiś czas.