Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/216

Ta strona została przepisana.

obie; p. czyjąś miłość własną, dumę = mile pogłaskać, podniecić.

Połeć, kawał, płat: p. słoniny; p. mięsa = szrot, pas; tłusty p. smarować = dawać co bogatemu, nie potrzebującemu; leżeć p-iem, na p. = rozciągnąwszy ś. plackiem, jak długi.

Połgać, pokłamać, pozmyślać, kłamstw nagadać.

Połknąćp. nied. Połykać; łyknąć, zjeść, wypić; p. kulę = zastrzelić ś.; p. pigułkę = otruć ś.; p. śmierć = umrzeć; chodzi jakby kij p-nął = prosto, trzymając ś. nieruchomo, sztywno.

Połobuzować się, polampartować ś., pobirbantować ś., pohultaić się.

Połogi, Położysty, pochyły, spadzisty, niestromy; rozłożysty, rozpościerający ś. szeroko.

Połogowy, Położny, przym. od Połóg.

Połom, wyłom w górach.

Połomotać, postukać silnie, łomotać z przerwami.

Połonicznik, roślina z rodziny zapartnicowatych.

Połonina, łąka, pastwisko w górach, hala.

Połoniński, tyczący ś. połonin, właściwy połoninom.

Połotrować, wielu uczynić łotrami; p. ś., zejść na łotrów, prowadzić przez jakiś czas życie łotrowskie.

Połowa, jedna z dwu równych części całości: dzielić na p-ę, do p-y, na pół, na wpół = na dwie równe części, przepoławiać; w p-ie, na wpół, na pół = połowicznie; środek: p. zimy, p. miesiąca, roku; ustać w p-ie drogi.

Połowicap. Połowa; żart., żona, małżonka.

Połowicznie, przysł. od Połowiczny; w połowie.

Połowiczność, rzecz, od Połowicznie.

Połowiczny, do połowy ś. odnoszący, niecałkowity; nieradykalny, stanowczy, pośredni.

Połowić, strawić jakiś czas na łowieniu, połapać, wyłapać, powyławiać; p. ś., dać ś. połapać, powpadać w sieci, w pułapkę; dzielić na połowy.

Połownik, Półławnik, Półkmieć, Półrolnik, chłop, połowę tego mający, co kmieć zwyczajny; kmieć, posiadający pół włóki gruntu.

Połowny, dający dobry połów; chciwy zdobyczy; łatwo dający ś. złowić, złapać.

Połoz, gatunek węża niejadowitego (f.).

Połozowąz, pyton, wielki wąż, pokrewny rodzajowi boa.

Położenie, sposób, w jaki coś leży a. zostało położone, stosunek pewnej rzeczy względem innych, obok leżących; miejsce, na którym ś. coś znajduje; pozycja: p. miasta, wsi; p. lesiste, wyżynne, nizinne, piękne, malownicze; skład, zbieg okoliczności, warunki, sytuacja: przykre, trudne, krytyczne p.; p. bez wyjścia = ciężkie warunki, niemożność zaradzenia; wejść w czyjeś p. = postawić ś. w czyim p-i u = zrozumieć, odczuć i trudne warunki, w jakich ś. znajduje.

Położnica, kobieta w połogu, t. j. po urodzeniu dziecka.

Położnictwo, sztuka niesienia pomocy kobietom rodzącym, akuszerja.

Położniczy, odnoszący ś. do położnicy, stosowany do położnic, przeznaczony dla położnic; sztuka p-a = akuszerja; narzędzia p-e = używane przy porodzie; instytut p. = szpital, przytułek dla położnic.

Położyć, nied. Pokładać; dokonać kładzenia kogo a. czego, umieścić, kłaść, ułożyć w kierunku poziomym; złożyć, postawić;