Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/24

Ta strona została skorygowana.

kuty w żelazo (fig.); żołnierz, odziany w pancerz, towarzysz pancerny; rzemieślnik, trudniący ś. wyrobem pancerzy, płatnerz; zwierzę z rodziny szczerbatych, pokryte pancerzem z łusek kostnych (fig.).

Pancerno, nm., przysł., mając z sobą znaczną liczbę pancernych; będąc uzbrojonym w pancerz.

Pancerny, odnoszący ś. do pancerza, właściwy pancerzowi, okryty pancerzem, zbrojny w pancerz; rzecz, żołnierz, służący w chorągwi pancernej dawnej jazdy polskiej; pancernik, petyhorzec (fig.).

Pancerz, zbroja z blachy żelaznej, okrywająca rycerza, kirys (f.); takaż zbroja, okrywająca konia; gruba blacha żelazna lub stalowa, osłaniająca okręt, fortyfikację; zgrubiała skóra lub łuski, okrywające niektóre zwierzęta.

Pancerzowy, nm.p. Pancerny.

Panda, zwierzę ssące drapieżne z rodziny niedźwiedzi (fig.).

Pandan, roślina azjatycka z rodziny pochutnikowatych, pochutnik (fig.).

Pandekty, łć., główna część składowa obioru praw Justynjana, obejmująca zbiór pism słynnych prawników rzymskich; nazwa cywilnego prawa rzymskiego wogóle; digesty.

Pandemiczny, gr., powszechny, ogólny, krajowy.

Pandemja, gr., choroba panująca w kraju, zaraza, epidemja.

Pandemonjum, gr., piekło, miejsce pobytu złych duchów; państwo szatana; przen., miejsce, gdzie szerzy ś. zepsucie moralne.

Pandory gr., puszka, przen. źródło wszelkiego złego, nieszczęścia, sypiące ś. na ludzi.

Pandury, węg., dawniej zbrojni słudzy magnatów w Kroacji i Slawonji; rodzaj wojska węgierskiego; żandarmi, woźni sądowi węgierscy.

Paneczek, Panoczek, mały panek, dobry pan; panicz, p-oczku! = kochany przyjacielu! kochanku!

Panegiryczny gr., przym. od Panegiryk; p. okres: w historji literatury polskiej czasy przesadnego hołdowania modzie pisania panegiryków (od połowy XVII do połowy XVIII w.).

Panegiryk, gr., mowa pochwalna; pismo prozą lub wierszem, sławiące z przesadą osoby, czyny lub zdarzenia; przesadna pochwała.

Panegirysta, gr., autor panegiryków; przesadny chwalca.

Panek, niewielki pan, szlachciura, szlachetka; udający wielkiego pana, pyszny, zadzierający nosa; młody pan, lubiący ś. pokazać; złoty młodzieniec, młody utracjusz, rozrzutnik.

Paneteizm, gr., pogląd filozoficzny, według którego wszystko jest w Bogu.

Panew, Panwia, nm., naczynie nakształt kociełka (fig.); brytwanna, patelnia; naczynie różnej formy, używane w przemyśle do topienia i gotowania; naczynie w kształcie rury; w maszynie: łożysko, w którym obraca się czop.