Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/26

Ta strona została przepisana.

wielkim panom; pański, wielkopański.

Panika, gr., nagły, często bezpodstawny przestrach, ogarniający licznie zgromadzoną publiczność lub tłum; ogólne przerażenie, popłoch; p. na giełdzie = przestrach, nagły spadek kursu papierów wartościowych, ustanie prawie zupełne spekulacji i kredytu.

Panisko, dobry, poczciwy, zacny pan; pan godzien politowania.

Paniuńcia, Paniusia, pieszcz. od Pani, od Panienka.

Panklastyt, gr., gatunek silnego materjału wybuchowego.

Pankreatyczny łć. sok = sok trzustkowy, trawiący.

Pankreatyna, łć., ferment, wytwarzany w trzustce, zmieniający ciała białkowate na peptony.

Panlatynizm, łć., dążenie do zjednoczenia politycznego wszystkich ludów romańskich.

Panleksykon, gr., słownik uniwersalny, zawierający wyrazy w wielu językach, panglos.

Panna, kobieta niezamężna, dziewica, dziewczyna, córka pana; narzeczona, kochanka; sposób; tytułowania kobiety niezamężnej, zwłaszcza młodej dziewczyny (u nas: z dodatkiem imienia); pracownica w magazynie mód, w szwalni, w sklepie: p. do szycia, p. podręczna, p. sklepowa; starsza p. = zarządzająca szwalnią; Najświętsza p. = Matka Boska; p. Marja = kościół pod wezwaniem Matki Boskiej; w lm., zakonnice (p-y Wizytki, p-y Sakramentki); stara p. = kobiet. a niemłoda, niezamężna; p. na wydaniu = dziewczyna dorosła, mogąca wyjść za mąż; p. respektowa = rezydentka, dworka w domu magnackim; p. służąca = pokojówka; w astr., jedna z konstelacji zodjaka (fig.).

Panneau, fr., podłużna powierzchnia, ujęta w ramę, ozdobiona malowidłem, rzeźbą, stiukiem itp., w robotach stolarskich, architektonicznych, jubilerskich.

Pannica, pogardl., stara panna, panna dorosła, dojrzała.

Panofobja, gr., przestrach wśród snu.

Panoplja, gr., pełne uzbrojenie rycerza w średnich wiekach; całkowity rynsztunek rycerski, rozwieszony na ścianie muzeum, zbrojowni lub jako ozdoba (fig.).

Panoptikon, gr., zbiór różnych osobliwości do oglądania za opłatą; muzeum figur woskowych, przedstawiających znakomitych ludzi, sceny i obrazy plastyczne, okazy anatomiczne i t. p.

Panorama, gr., krajobraz lub sceny z życia, malowane na płótnie, rozpiętym wewnątrz dokoła ścian okrągłego budynku, oświetlonego z góry, z wzniesioną pośrodku platformą dla widza; szereg obrazów, oglądanych przez szkła powiększające; rozległy i piękny widok na otaczającą przyrodę, na miasto, widziane z pewnej odległości i t. p.

Panoramiczny, gr., przym. od Panorama: p. aparat = kamera (ciemnia) fotograficzna do zdjęć szerokich widoków a. całych okolic widnokręgu (obraca ś. na osi pionowej).

Panoszyć, bogacić kogo, czynić panem, z nędzy podźwigać ś., wzbogacać ś.; pysznić ś. swym bogactwem; rozpościerać ś., rozszerzać swe panowanie.

Panotyp, gr., obraz otrzymany za pomocą panotypji.

Panotypja, gr., dawny sposób fotografowania, dający obrazy na ceracie, pokrytej warstwą kolodjum.