Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/281

Ta strona została przepisana.

Powoływać, dok. Powołać; wzywać, przyzywać, przywoływać; zapraszać, przeznaczać na jakieś stanowisko; przytaczać, cytować; wpisywać do sądu, oskarżać, obwiniać, pociągać do odpowiedzialności sądowej; p. ś. na kogo, na co = odwoływać ś. do kogo, do czego, świadczyć ś. kim, czym, zasłaniać ś. kim, czym w celu obrony własnej; p. ś. na kogo = wymieniać go.

Powonienie, zmysł węchu, za pomocą którego poznajemy zapach czego.

Powozić, kierować, powodować końmi, furmanić; p. czółnem = wiosłować; p. ś., kierować końmi samemu, pojeździć, popodróżować.

Powozik, mały, lekki, zgrabny powóz.

Powozowy, odnoszący ś. do powozu; właściwy do powozu: koń p. = cugowy; przywykły do jeżdżenia powozem, wielkopański.

Powożący (-ego), człowiek, który powozi, woźnica, stangret, furman.

Powód, prowadzenie, kierownictwo, powodowanie, kierowanie kim a. czym, przewodnictwo; przyczyna, pobudka, okazja, zachęta, podnieta; człowiek, który co spowodował, sprawca; racja, argument, zasada, podstawa, uzasadnienie logiczne: zasada p-u dostatecznego w logice = żądanie, aby każdy nasz sąd opierał ś. na czymś i był czymś uzasadniony; osoba, wnosząca sprawę do sądu, strona pozywająca przed sądem; to nie jest bez p-u = ma swój powód, swoją wagę; za p-em czyim = za sprawą, za przyczynieniem ś.; dać p. do czego, być p-em do czego = spowodować, wywołać co; mam p. do tego, mam po temu p-y = mam zasadę do takiego, a nie innego postępowania, sądzenia, zapatrywania; rzemień, taśma, powróz, lejc do kierowania konia.

Powódczy, dotyczący powództwa, odnoszący ś. do powoda.

Powódka, forma ż. od Powód.

Powództwo, pozwanie, zapozwanie kogo do sądu, pociągnięcie kogo do odpowiedzialności sądowej, akcja cywilna.

Powódź, wezbranie wód, wylew, nagłe zalanie znacznej przestrzeni gruntu; przen., wielka obfitość czego, mnóstwo, ciżba, masa, tłum, chmara.

Powój, roślina z rodziny powojowatych, wilec (fig.).

Powóz, rodzaj wykwintnego pojazdu, kocz: odkryty p. = ze spuszczoną budą; p. zakryty = z podniesioną budą a. kareta (fig.); powinność dawania podwód pod dwór królewski w Polsce piastowskiej.

Powózka, wóz wojskowy.

Powracać, dok. Powrócić; wracać, oddawać napowrót; wynagradzać stratę, szkodę, krzywdę; przyjść z powrotem; zawracać ś. z drogi, zwracać z drogi kogo idącego, jadącego w kierunku powrotnym, cofać, p. a. p. ś., zawracać ś. z drogi, cofać ś., udawać ś. w powrotnym kierunku, przybywać z powrotem w to miejsce, gdzie ś. już było; p. do zdrowia, do majątku, do dobrej sławy = odzyskiwać je z powrotem; p. ś., wynagradzać ś., zwracać ś.: ta szkoda już ś. nie powróci = już nie odstanie.

Powrotny, powracający: gorączka p-a; służący do powrotu: bilet p.

Powrozek, cienki powróz, sznurek, szpagat.

Powrozianyp. Powrozowy.