muła zrywania sejmu w dawnej Rzeczypospolitej Polskiej.
Pozwanie, zawezwanie, pozew, wezwanie do sądu.
Pozwaniec, powołany przed sąd, obwiniony, oskarżony.
Pozwolenie, zgoda czyja na co, zezwolenie, przyzwolenie: dać p., dostać, mieć p., bez p-a, za p-niem urzędu, zwierzchności = na mocy pozwolenia; za p-niem! = proszę pozwolić powiedzieć coś, pozwolić przejść, przepraszam!
Pozwoleństwo — p. Pozwolenie.
Pozwolić — p. nied. Pozwalać.
Pozycja, łć., położenie, miejsce, stanowisko, sytuacja; postawa, ułożenie; stan; w rachunkach: szczegółowe cyfry, działy, rubryka, kategorja; układ lewej ręki na skrzyp cach; ustawienie nóg w tańcu, figura: w fechtunku: postawa zasadnicza; p. strategiczna = taka miejscowość, z której wojsko może najłatwiej przeszkadzać ruchom wojsk nieprzyjacielskich.
Pozyskać — p. nied. Pozyskiwać.
Pozyskiwać, dok. Pozyskać; jednać sobie, ujmować kogo, skarbić sobie czyjeś względy, przychylność, kaptować sobie kogo; przekupywać kogo; pozyskać = osiągnąć.
Pozytura, łć. postawa.
Pozytyw, łć., odbitka z kliszy fotograficznej, gdzie miejsca ciemne i jasne są rozmieszczone tak, jak w naturze, t. j. dają obraz rzeczywisty przedmiotu; w potocznej mowie: fotografja.
Pozytywista, zwolennik pozytywizmu.
Pozytywistyczny, dotyczący pozytywityzmu i pozytywisty.
Pozytywizm, łć., kierunek filozoficzny, oparty wyłącznie na ustalonych wynikach nauki, na doświadczeniu.
Pozytywka, Pozytewka, fr., rodzaj małej katarynki, umieszczonej w pudełeczkach, zegarach, i sprzętach, samogrającej po nakręcaniu lub przy pomocy obracania korbą (fig.).
Pozytywnie, łć., istotnie, faktycznie, napewno, bezwzględnie.
Pozytywny, łć., twierdzący, dodatni (przeciwstawienie: negatywny); rzeczywisty, uzasadniony, namacalny; pewny, stanowczy; p-e wielkości = liczby, opatrzone znakiem +.
Pozywać, dok. Pozwać; dawać pozew komu, wezwanie, zapozywać kogo do sądu, przysyłając mu pozew, obżałowywać kogo.
Pożalić się, poskarżyć ś., wypowiedzieć swoją skargę, swój żal; uczuć litość dla kogoś a. czegoś, ulitować ś., zmiłować ś., okazać współczucie; pożal ś. Boże = aż litość bierze, broń Boże, strzeż Boże, to wielka szkoda, to daremnie, napróżno.
Pożałować, poczuć litość dla kogo, zlitować ś. nad kim, nad czym, okazać politowanie; uczuć żal z powodu jakiego postępku, poczuć, że źle ś. postąpiło: p-ujesz tego kiedyś!; nie dać czego komu ze skąpstwa, poskąpić.
Pożałowanie, litość, politowanie; nędzarz godny p-a = politowania, litości; fakt p-a godny = opłakany, smutny.
Pożar, palenie ś. budynków, lasów, pochłanianie przez ogień, wielki ogień; p.! a gore!; coś wybuchającego gwałtownie i niszczącego: p. wojny, kłótni, gniewu, namiętności; zapał, żar.
Pożarcie, rzecz. od Pożreć.
Pożarnictwo, wszystko co dotyczy umiejętności gaszenia pożarów.
Pożarnik, podpalacz, człowiek, rozniecający pożar; przen., podżegacz.
Pożarny, przym od Pożar.
Pożąć, zżąć wszystko, ukończyć żniwa.
