Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/313

Ta strona została przepisana.

rzu francuskim z czasów wielkiej rewolucji.

Prerje, fr., bezdrzewne równiny w Ameryce Półn., stepy północno-amerykańskie (fig.).

Prerogatywa, łć., przywilej, prawo, dające wyjątkowe ulgi, uwalniające od ogólnych ustaw krajowych; szczególne względy, pierwszeństwo.

Presbiopja, gr., dalekowzroczność, wada wzroku właściwa starcom i powiększająca ś. z wiekiem, powstająca wskutek spłaszczenia soczewki i zmniejszonej zdolności akomodacji oka.

Presentyment, łć., przeczucie.

Preser, nm., drukarz, pracownik w drukarni, odbijający formy drukarskie na arkuszach.

Presernia, nm., w drukarni izba, gdzie odbijają na maszynach druki.

Presja, łć., nacisk, przymus.

Preskrybować, łć., przepisywać, rozporządzać.

Preskrypcja, łć., w prawne: przedawnienie.

Preskrypt, łć., przepis, rozporządzenie.

Prestacja, łć., w prawie: obowiązek odrobienia jakiej roboty na cele publiczne, wypełnienie nakazanej przez władze powinności.

Prestacyjny, łć., przym. od Prestacja; p-a tabela = tabela, wykazująca ilość gruntów, jaka była w posiadaniu włościan oraz ich powinności przed uwłaszczeniem.

Presto, wł., w muz., szybko.

Prestydygitator, fr., kuglarz, popisujący ś. rozmaitemi sztuczkami, polegającemi na niezwykłej zręczności palców.

Presuponować, łć., z góry przy puszczać.

Pretekst, łć., pozór, nieprawdziwy powód, zmyślona pobudka.

Preteksta, łć., rodzaj togi.

Pretendent, łć., roszczący sobie prawa do czego, np. do tronu; ubiegający ś. o co.

Pretendować, łć., domagać się, rościć prawa do czego, ubiegać ś. o co, występować z pretensją.

Pretensja, łć., uroszczenie, prawo, które ktoś słusznie lub niesłusznie sobie rości; żal słuszny lub niesłuszny za niespełnione wymaganie.

Pretensjonalność, łć., przesadne i niesmaczne ubieganie ś. o wyjątkową strojność ubrania; wymuszone, nienaturalne ułożenie, ruchy, sposób mówienia a. pisania.

Pretensjonalny, łć., wymuszony, przesadzony, pełen pretensji o siebie.

Pretensyjka, łć., zdr. od Pretensja; błaha, niepoważna pretensja.

Pretensyjnośćp. Pretensjonalność.

Pretor, łć., w starożytnej rzeczypospolitej Rzymskiej najwyższy urzędnik sądowy, w którego ręku spoczywał wymiar sprawiedliwości.

Pretorjanie, łć., gwardja przyboczna dawnych cesarzów rzymskich, która, doszedłszy do wielkiej władzy, wypływała na sprawy państwa i na obiór cesarzów; zniesiona przez Konstantyna W. (fig.).

Pretorjański, przym. od Pretorjanin.

Pretorjum, łć., w starożytnym Rzymie: sala sądowa, namiot wodza; oddział pretorjanów; prefekt p. = przełożony gwardji pretorjanów.

Prévot (czyt. prewo), fr., tytuł