Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/318

Ta strona została przepisana.

Procesjonalny, łć., przym. od Procesja.

Procesomanja, pieniactwo.

Procesować kogo, prowadzić proces przeciwko niemu, ścigać go sądownie; p. ś., prowadzić proces, prawować ś. z kim, ciągać ś. po sądach.

Procesowicz, pieniacz.

Proch, kurz, pył, paproch, okruszyna, drobna cząstka, zwłaszcza jakiego minerału: płaszcz p-em osypany = zapylony; leżeć w p-u = w pyle, w piasku, u nóg czyich, żebrząc litości, zmiłowania; otrząsnąć p. ze swego obuwia, wychodząc skąd = na znak, że ś. nie chce mieć z tym do czynienia; jakiś p. wpadł mi w oko = okruszynka piasku; zetrzeć, ścierać kogo na p. = upokorzyć, rozgromić; w p. ś. obracać albo rozsypywać = iść w niwecz, spalić ś. na proch = zupełnie ś. spalić; jak p-u czego = jest bardzo wiele, obfitość czego; z p-uś powstał, w p. ś. obrócisz = o ciele ludzkim, urobionym przez Boga z mułu ziemnego i rozkładającym ś. po śmierci; utrzeć, ubić na p. = miałko; p-y ludzkie = ciało człowieka po śmierci, zwłoki; p. a. p. strzelniczy = mieszanina siarki, węgla i saletry, używana do broni palnej jako materjał wybuchowy: nie wąchał p-u = nie był jeszcze w bitwie; nie lubi p-u wąchać = jest tchórzem; p-u nie wymyśli, nie wynajdzie = człowiek głupi, niewielkiego rozumu, niepomysłowy.

Prochować, posypywać miałem.

Prochowisko, kupa prochu, kurhan mogilny.

Prochownia, fabryka prochu, młyn prochowy; skład, magazyn prochowy; dawne więzienie w Warszawie.

Prochownica, Prochowniczka, róg na proch, puszka; młyn prochowy.

Prochownik, fabrykant prochu; więzień, osadzony w prochowni, kryminalista, zbrodniarz.

Prochowy, odnoszący ś. do prochu; p. młyn, magazyn; mączka p-a = proch miałko roztarty i przesiany; kiszka p-a = woreczek długi, napełniony prochem, jako mina do wysadzenia w powietrze.

Prochrystum, łć., flaszeczka z trochę krwi męczennika, złożona w trumnie na jego piersiach, jako znak, że umarł za wiarę i Chrystusa.

Procnik, Procownikp. Procarz.

Prodroma, gr., rozprawa przedwstępna; oznaki przedwstępne np. jakiej choroby.

Producent, łć., wyrabiający, wytwarzający, wytwórca.

Produkcja, łć., podstawowy dział gospodarstwa społecznego, zdobywanie w przyrodzie materjałów surowych i przerabianie ich na przedmioty użyteczne i potrzebne dla człowieka, wytwarzanie dóbr, wytwórczość, wytworzone towary; popis, pokaz cyrkowy, teatralny, koncertowy; podanie do sądu w dawnym prawie polskim.

Produkcyjnie, łć., przysł., pożytecznie, wydajnie.

Produkcyjność, łć., wydajność.

Produkcyjny, łć., płodny, wydajny, zyskowny, korzystny, wytwórczy, użyteczny.

Produkować, łć., wytwarzać (płody, towary); przedstawiać np. dowody; p. ś. z czym, popisywać ś. z czym (w cyrku, w teatrze itp.).

Produkt, łć., wyrób, płód, wytwór; w szczeg.: p-y, zboża, ogrodowizny, owoce, artykuły żywnościowe; dzieło, wynik, rezultat; w sprawie sądowej: pierwszy głos powoda.

Produktywny, łć. — Produkcyjny; p-e stowarzyszenie, p. spółka = zrzeszenie wytwórcze z wspól-