Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/320

Ta strona została przepisana.

Progienitura, łć., potomstwo.

Progimnazjasta, gr., uczeń progimnazjum.

Progimnazjastka, gr., uczennica progimnazjum.

Progimnazjum, gr., gimnazjum czteroklasowe.

Prognat, gr., człowiek o wystających szczękach, skośnozębny (termin antropologiczny).

Prognatyzm, gr., kształt twarzy z mocno wysuniętemi naprzód szczękami, szczękoskośność.

Prognostyk, gr., znak, oznaka, przepowiednia, wróżba, zapowiedź.

Prognostyka, gr., mniemana sztuka przepowiadania z prognostyków.

Prognostykarz, gr., człowiek, wróżący z prognostyków.

Prognostykować, gr., wróżyć z oznak, przepowiadać, wnioskować o przyszłości.

Prognoza, gr., w medycynie: przepowiednia co do prawdopodobnego dalszego przebiegu i zakończenia choroby; w meteorologji: przepowiednia co do prawdopodobnego stanu przyrody na dni następne.

Program, Programat, gr., publiczne zawiadomienie o zamierzonym przebiegu jakiej czynności, dojścia do pewnego celu; plan dzieła; wyszczególnienie kolejnego następstwa części składowych koncertu, widowiska, uroczystości, zabawy; wyłożenie zasad politycznych i zapowiedź przyszłej działalności; wyszczególnienie przedmiotów i zakresu wykładów na każdym oddziale zakładu naukowego; wyszczególnienie wymagań, jakie będą stawiane przy egzaminie.

Programowy, gr., zawierający program; p-wa muzyka, będąca przedstawieniem jakiej myśli, jakiej akcji w słowach określonej.

Progres, łć., postęp.

Progresista, łć., postępowiec, członek stronnictwa postępowego, liberał.

Progresja, łć., stopniowe wzrastanie, wzmaganie ś., postęp; w mat., szereg uporządkowany według jakiego stałego prawa; p. arytmetyczna = postęp różnicowy, w którym każda następna liczba jest o jednakową ilość większa od poprzedzającej; p. gieometryczna = postęp ilorazowy, w którym każda następna liczba jest jednakową ilość razy większa od poprzedzającej; p. rosnąca = postęp rosnący (w którym liczby są coraz większe); p. malejąca = postęp malejący (w którym liczby są coraz mniejsze); w muzyce: prowadzenie melodji w górę lub na dół.

Progresowy, Progresyjny, łć., postępowy; stopniowo wzmagający ś., wzrastający, rosnący, albo ciągle malejący; p. podatek = podatek, rosnący proporcjonalnie do dochodów.

Progresywny, łć.p. Progresyjny.

Prohibicja, łć., zakaz, wzbronienie.

Prohibicyjny, łć., przym. od Prohibicja; p. system = system rządowy ekonomiczny, polegający na obłożeniu wysokiemi cłami ochronnemi (prohibicyjnemi) towarów zagranicznych, w celu uniemożliwienia przywozu ich do kraju; system zakazowy, zabraniający wstępu do kraju pewnym przedmiotom, towarom.

Prohibity, łć., przedmioty, których wprowadzenie do kraju z zagranicy jest wzbronione.

Prohibować, łć., nie dozwalać przywozu jakiegoś produktu.

Projekciarz, Projekcista, łć., robiący projekty, rojący pomysły.

Projekcik, łć., zdr. od Projekt.

Projekcja, łć., rzut; w gieom., przedstawienie na płaszczyźnie