Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/323

Ta strona została przepisana.

syłanie promieni; p. ś., rozchodzenie ś. w różne strony w kształcie promieni, rozpościeranie ś. promieniami.

Promieniotwórczość, zdolność niektórych metalów, zwłaszcza radu i polonu, wysyłania po linjach prostych niezmiernie subtelnych promieni bez widocznego ubytku swej masy.

Promieniotwórczy, wytwarzający promienie.

Promieniować, wysyłać promienie, rozchodzić ś. w kształcie promieni, błyszczeć.

Promienisto, przysł., promieniami, w promieniach.

Promienistość, zdolność wypuszczania promieni świetlnych.

Promienisty, Promienny, wypuszczający, wysyłający promienie, pełny promieni, promieniejący, błyszczący, świetlany; kwiat p. = dający ś. podzielić na symetryczne połowy przynajmniej w dwu kierunkach; przen., tchnący radością, szczęściem, błogością, zachwytem; p-ści = jedno ze stowarzyszeń studenckich w Wilnie między rokiem 1820 a 1823; poeta p. = Tomasz Zan, jako organizator tego towarzystwa i twórca teorji promionków.

Promiennie, Promienno, przysł., od Promienny.

Promiennik, roślina z gromady grzybów (fig.).

Promiennolicy, mający rozjaśnione lice. promieniejącą twarz.

Promiennooki, mający promieniejące, jasne oko a. oczy.

Promiennośćp. Promienistość.

Promiennyp. Promienisty.

Promień, linja, po której rozchodzi ś. światło: p. słoneczny, księżycowy; p-nie gwiazd; p-nie naokoło głów osób świętych na obrazach = aureola, nimb; rozchodzić ś. p-niami = po linjach prostych, wychodzących z jednego punktu; przelotny nastrój ducha; p. nadziei; p. radości, szczęścia, mądrości, prawdy = chwilowe objawienie ś., błysk, iskra; p-nie światła, ciepła, elektryczności, magnetyzmu; p-nie ultrafioletowe, ultraczerwone; p-nie katodalne — p. Katodalne światło; p-nie Roentgena a. p-nie X — p. Roentgena promienie; p-nie N = niezbadana dotąd siła, wywołująca zjawiska medjumistyczne; smuga, pas; pasmo, pęczek: p. włosów; p. jakiej przędzy; piórka stanowiące chorągiewkę ptaka; p. koła u pojazdu, wozu = szprycha; jedna z rękojeści u korby w kształcie koła; p. rzeki = odnoga, łacha, ramię; struga, strumień, źródło bijące; część ręki od łokcia do końca palców; w fechtunku: uderzenie rapirem a. szablą z góry w głowę przeciwnika, pryma; w gieom., linja prosta, łącząca jakikolwiek punkt obwodu koła z jego środkiem (fig.); linja, łącząca jakikolwiek punkt na powierzchni kuli z jej środkiem; p. elipsy, paraboli, hiperboli = linja prosta, łącząca ognisko krzywej z jakimkolwiek punktem, na niej leżącym.

Promille, łć., za tysiąc (sztuk), od tysiąca, wyraża się znakiem ‰, dziesiąta część procentu.

Promionek, w lm., p-i, pierwiastki duchowe człowieka, wydobywające ś. przez oczy, jak promienie (teorja p-ów Tomasza Zana).

Promionkowy, dotyczący promionków.

Promissorium, łć., przyrzeczenie piśmienne.

Promocja, łć., posunięcie na wyższy stopień akademicki, nadanie wyższych godności akademickich; wyniesienie na wyższy stopień