nego, osadzonego ruchomo, i lampy elektrycznej, oświetlający odległe przedmioty, używany szczególniej podczas wojny dla ujawnienia ruchów nieprzyjaciela, dokonywanych w nocy (fig.).
Próba, nm., doświadczanie, przekonywanie ś., doznawanie; warunki i okoliczności, wśród których ujawniają ś. właściwości człowieka a. jakiej rzeczy; p. klasztorna = nowicjat; p. ognia, p. wody = w dawniejszych czasach doświadczenie za pomocą ognia a. wody, czy oskarżony jest winien, szczególniej w sprawach o czary; narzędzie do zadawania męki, tortura: brać na p-ę, wyznać na p-ie; p. arytmetyczna = sprawdzenie, czy działanie arytmetyczne jest wykonane dobrze; p. złota, srebra = liczba wyrażająca ilość złota, srebra, zawartego w jednostce wagi mieszaniny, wybijana w probierni na przedmiotach: p. w teatrze = wykonanie przez artystów ról swoich wobec reżysera przed wystąpieniem publicznym: p. czytana = kiedy artyści po raz pierwszy czytają rolę; p. pamięciowa = recytowanie ról z pamięci; p. jeneralna = ostatnia przed przedstawieniem, w kostjumach.
Próbant, nm., w klasztorze: nowicjusz; żart., człowiek, obznajmiony z wypadkami życiowemi, człowiek, który przeszedł rozmaite próby i zdarzenia, bywalec.
Próbiernia, Probiernia, urząd, w którym oznaczają albo sprawdzają próbę złota, srebra.
Próbierz, Probierz, nm., sprawdzian, kryterjum; okoliczności wypadkowe a. umyślnie przysposobione, w których ujawniają ś. zalety i wady właściwe komu albo czemu.
Próbka, nm., maleńka ilość towaru dla okazania gatunku jego; popisanie ś. w małym zakresie umiejętnością, zdolnością, zręcznością, mogące wytworzyć sąd o tym, kto ś. popisuje.
Próbny, nm., zrobiony, dany na próbę, okazowy.
Próbować, Probować, nm., robić próbę, przekonywać ś.; robić, co na próbę, dla przekonania ś., czy ś. potrafi; robić próbę w teatrze — p. Próba; kosztować pokarmu a. napoju, oceniać smak; p. ś. z kim = odważać ś., mocować ś., zmagać ś., iść z kim w zapasy, iść o lepsze.
Próbówka, nm. — p. Epruwetka.
Próchnica, gatunek ziemi, zawierający rozkładające ś. i rozłożone szczątki roślinne i zwierzęce, czarnoziem, humus; owad dwuskrzydły krótkorogi łowikowaty.
Próchnicowaty, z próchnicą zmieszany, zawierający próchnicę, podobny do próchnicy.
Próchniczny, Próchniczy, dotyczący próchnicy.
Próchnieć, psując ś., rozsypywać ś. w proch, w próchno, rozkładać ś., gnić, butwieć, wiotezeć.
Próchnielec, drzewo próchniejące.
Próchnik — p. Próchno.
Próchnilec, gatunek grzyba.
Próchnisko, rzecz spróchniała ze starości, zwłaszcza budowla drewniana, rudera, ruina.
Próchno, resztki przedmiotu, który spróchniał, drzewo spróchniałe; knot przepalony; hubka, żagiew do krzesania ognia; proszek do osypywania odparzających ś. części ciała u niemowląt, lykopodjum; stare p. = człowiek t stary, zgrzybiały, niedołężny; słaby jak p. = nietrwały; przen., wogóle resztki, pozostałości zepsute, zgniłe czego; zwłoki, prochy.
