Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/374

Ta strona została przepisana.

Przeludniać się, dok. Przeludnić ś.; stawać ś. nadto ludnym, zaludniać ś. nad miarę.

Przeludnienie, nadmiar ludności, zbytnia gęstość zaludnienia.

Przeludniony, mający nadmiar ludności, nadto ludny, zbyt gęsto zaludniony.

Przeluśnia, roślina z rodziny wilczomleczowatych.

Przeładowaćp. nied. Przeładowywać.

Przeładownia, miejsce ładowania towarów z jednego wagonu kolejowego do drugiego.

Przeładowywać, dok. Przeładować; przenosić ładunek z jednego pomieszczenia w drugie; inaczej ładować, przepakowywać; ładując przeciążyć, nadto obarczać, przeciążać: p. fuzję, armatę = dać zbyt duży ładunek; p. żołądek = objadać ś. nadto, przeżerać ś., opychać ś. nadmiernie; przen., przebierać miarę, nadto sobie pozwalać; p. ś., nadto ś. obciążać, obarczać ś. nadmiernie; objadać ś. nad miarę.

Przeładunek, przeładowanie towarów.

Przeładunkowy, odnoszący ś. a. służący do przeładunku: stacja p-a = miejsce przeładunku towarów.

Przełaj, przysł., nawskroś, po przekątni, przecinając drogę dla jej skrócenia, w poprzek; na p. komu = zabiegając mu drogę; na przestrzał, na wylot; z p-u, znienacka, wymijająco.

Przełajdaczyć, strawić czas jakiś na łajdactwie; strwonić, przehulać.

Przełamaćp. nied. Przełamywać.

Przełamanie, rozdzielenie napół, rozłamanie przez środek; przezwyciężenie, poskromienie; miejsce, gdzie przełamano, przełam; p. ś., przezwyciężenie własnej niechęci, wstrętu.

Przełamywać, dok. Przełamać; łamiąc rozdzielać, rozłamywać w środku, rozłupywać; przemagać, przezwyciężać, zwalczać: p. opór, p. pierwsze lody = pokonywać piersze trudności, zbliżyć ś. do kogo, zawierać stosunek; przen., gwałcić, — naruszać, obrażać: p. prawo, wiarę małżeńską, przyrzeczenie, post; p. dziecko = narażać na oberwanie przez upuszczenie, uderzenie o twardy przedmiot; p. z kim chleb = przypuszczać go do wspólności stołu, dzielić ś. z nim pożywieniem; p. ś., rozłamywać ś., łamać ś. w środku; przen., przemagać ś., przezwyciężać ś., zwalczać własną niechęć, wstręt, obawę i t. p.

Przełaskawy, bardzo łaskawy.

Przełaz, przełażenie; miejsce, którędy ś. przełazi, schodek, deszczułka do przechodzenia na drugą stronę parkanu, płotu i t. p.

Przełazić, dok. Przeleźć; przebywać jakie miejsce, przechodzić przez co, przez otwór jaki, przedostawać ś.; łażąc przechodzić.

Przełączać, rozłączać, rozdzielać.

Przełęcz, Przełęcze, przejście między dwoma i szczytami górskiemi w kształcie siodła (fig.).

Przełęczysty, wygięty w grzbiecie, siodłowaty, łukowaty.

Przełgać, łgarstwem przewyższyć; p. ś., stracić wiarę u wszystkich przez ciągłe kłamstwa.

Przełknąćp. nied. Przełykać; przen., strawić, znieść, ścierpieć.

Przełoga, oś, śruba u prasy.

Przełom, miejsce, gdzie przełamano, przerwa, wyłom, dziura, otwór wyłamany; przen., chwila przełomowa, przejściowa, stanowi cza; przejście, zwrot między jed-