Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/392

 Przerzutny, odnoszący ś. do przerzutu; często zmieniający miejsce pobytu, niestały; często zmieniający przekonania, przeniewierczy, zdradny.

 Przerzynać, dok. Przerznąć; rznąc, tnąc, rozdzielać, rozkrawać, rozcinać, przepiłowywać; tamować co, przegradzać, przecinać: p. komu dowóz prowiantów, p. komunikację; przen., przechodzić przez środek czego, przepasywać, przedzielać środkiem; przegrywać w jaką grę, zwłaszcza w karty; p. ś., przerzynać ś; przecinać ś. nawzajem, krzyżować ś., przechodzić jedno przez drugie; przecinając, przerywając, przedzierając przeszkodę, wydostawać ś., wydobywać ś. na wierzch, wyrywać ś.: zęby p-ają ś. niemowlęciu = wyrastają; przebijać ś. przez co, przedostawać ś. przez co przebojem, siłą torując sobie drogę.

 Przesada, przesadzanie, przebieranie miary w czym, zbytek; pretensjonalność, nienaturalność, przesadność, nadętość, napuszoność, wymuszoność; do p-y, przesadnie, do śmieszności, do zbytku, nazbyt wiele, aż nadto.

 Przesadnia, postać mowy, polegająca na tym, że jakiejś osobie a. przedmiotowi nadajemy pewien przymiot w znacznie większym a. w znacznie mniejszym stopniu.

 Przesadny, Przesdzony, cechujący ś. przesadą, nienaturalny, wymuszony, pretensjonalny, nadęty, napuszony.

 Przesadowić, posadzić, usadowić na innym miejscu; p. ś., usadowić ś., usiąść na innym miejscu.

 Przesadzać, dok. Przesadzić; sadowić, usadzać kogo na innym miejscu, umieszczać gdzieindziej w pozycji siedzącej; przenosić na inne miejsce, tranzlokować; wykopawszy z jednego miejsca, sadzać na innym, przeflancowywać (p. rośliny); p. kogo, pomagać mu do przejścia przez co, przedostawać ś. na drugą stronę: p. przez płot, przez mur; p. przez kij = karać, zmuszać; p. co, przez co, przeskakiwać; wytykać, wysadzać przez jakiś otwór; przetykać; przen., przebierać miarę, przeholować, zanadto potęgować; przedstawiać co w sposób nienaturalny, zbyt pochlebnie a. zbyt ujemnie, przechwalać a. nadto ganić.

 Przesadzić — p. nied. Przesadzać.

 Przesadzistość, przesadność, przesada.

 Przesadzony — p. Przesadny; przeniesiony w inne miejsce (o roślinach).

 Przesalać, dok. Przesolić; solą i przesypywać; za dużo nasypywać soli do jakiej potrawy; przen., przebrać miarę, przesadzać w czym, zagalopowywać ś. w czym; przen., zbyt wysoką cenę naznaczać na jaki przedmiot, towar.

 Przesączać, dok. Przesączyć; przepuszczać płyn przez ciało porowate, przecedzać, filtrować; p. co, przeciekać przez jakieś ciało i dziurkowate; p. ś., przenikać przez co, sącząc ś.

 Przesączyna, to, co się przesączyło, płyn przesączony.

 Przesąd, wiara zabobonna w rzeczy niegodne wierzenia, zabobon, przypisywanie czemu właściwości nienaturalnych, niemożliwych; mniemanie błędne, nie oparte na dowodach rozumnych, a zakorzenione głęboko w umysłach, uprzedzenie.

 Przesądnie, przysł., zabobonnie z przesądami, z uprzedzeniami.

 Przesądność, skłonność do wierzenia w przesądy, dawanie im wiary, uparte trzymanie ś. ich.

 Przesądny, pełen przesądów, uprzedzeń, zabobonny.

 Przesądzać, dok. Przesądzić