Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/394

łamywać opór wysiłkiem, przeforsowywać; p. kogo, co, przemagać, zwyciężać, przezwyciężać, pokonywać kogo, co, brać górę nad kim, nad czym; p. ś., doszedszy do najwyższego stopnia rozwinięcia ś., natężenia, zmniejszać ś., słabnąć stopniowo: choroba ś. p-a; wysilać ś.

 Przesilenie, nadmierny wysiłek; najwyższe natężenie, po którym następuje upadek, chwila przejściowa, zwrot, przełom: p. choroby, a w chorobie = chwila krytyczna, zwrot, kryzys; w astr., największe zboczenie słońca od równika niebieskiego: p. letnie, p. zimowe.

 Przesilić — p. Przesilać.

 Przesilny, bardzo silny.

 Przesiłek, przesilenie.

 Przesiodłać, inaczej osiodłać, przekulbaczyć; osiodłać powtórj nie.

 Przeskakać, strwonić czas lub mienie na skakanie, na bale, na tańce.

 Przeskakiwać, dok. Przeskoczyć; skokiem przebywać, przesadzać; skakać z miejsca na miejsce, skacząc, zmieniać miejsce; omijać, przechodzić odrazu od jednej krańcowości do drugiej: p. kogo w naukach, p. kogo w kar jerze, w hierarchji, w awansie = wyprzedzać; p. wiersze, kartki = omijać, czytając z książki, opuszj czać; przerzucać; przekraczać; przestępować, wykraczać, dopuszczać ś. nadużycia; nie mów: hop! aż nie przeskoczysz = nie ciesz ś.! przedwcześnie z wygranej; gdzie nie można przeskoczyć, tam trzeba podleźć = gdzie nie można nic uzyskać w jawny, otwarty sposób, tam trzeba użyć podstępu.

 Przeskarżać, oskarżać.

 Przesklepiać, dok. Przesklepić; robić nad czym sklepienie z muru.

 Przeskoczka, kobieta lekkomyślna, trzpiotka, figlarka; panna po połogu.

 Przeskoczny, taki, przez który można przeskoczyć, dający ś. przesadzić w skoku.

 Przeskoczyć — p. Przeskakiwać.

 Przeskok, skok, zrobiony przez co, przeskoczenie; przen., przejście raptowne, zmiana nagła, gwałtowna; pominięcie; przesmyk, droga, dróżka, przejście wązkie; w lm., p-i = przebiegi, wybiegi, fortele.

 Przeskostnica, roślina z rodziny zaczerniowatych, szafraniec.

 Przeskrobać — p. nied. Przeskrobywać; przen., spsocić, zbroić co złego, zbyt dużo sobie pozwolić, zagalopować ś., przebrać miarkę.

 Przeskrobywać, dok. Przeskrobać; skrobiąc, dziurę robić, skrobaniem przedziurawiać.

 Przeskubywać, dok. Przeskubać; skubać powtórnie, wyskubywać; przerabiać skubaniem.

 Przesłać — p. nied. Przesyłać.

 Przesłać — p. nied. Prześciełać.

 Przesładzać, dok. Przesłodzić; nadto osładzać, zbyt słodkim co robić, przesadzać w słodzeniu.

 Przesłaniać (się), dok. Przesłonić (się); przegradzać (ś.) zasłoną, zakrywać (ś.) zasłaniać (ś), osłaniać (ś.).

 Przesłaniec, ten, który został wprzód posłany, herold, poprzednik, zwiastun, prekursor; posłaniec, wysłannik, poseł, delegat.

 Przesłanka, poprzedniczka, zwiastunka; w logice, jedna z dwóch myśli znanych i stwierdzonych w sylogizmie, z których wyprowadza ś. wniosek.

 Przesłannik — p. Przesłaniec.

 Przesłańczy, poprzedzający, zapowiadający, zwiastujący.

 Przesławny, bardzo sławny.

 Przesłodzić — p. Przesładzać.