Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/432

przykazanie, rozporządzenie; reguła, ustawa, prawidło, przepis.

 Przykazać — p. nied. Przykazywać.

 Przykazanie, wydanie rozkazu; rozkaz, nakaz, rozporządzenie, zlei cenie, polecenie, przykaz; p-a Boskie = Dziesięcioro Bożego przykazania; p-a kościelne = przepisy, moralne a. moralno-religijne.

 Przykazywać, dok. Przykazać; nakazywać, rozkazywać, zlecać surowo, pod wielką karą a. odpowiedzialnością; zabraniać, rozrządzać, rozporządzać.

 Przykąsić — p. Przygryźć.

 Przykąsywać — p. Przygryzać.

 Przykątek, zakątek, zaułek.

 Przykinąć, przyrzucić, przyłożyć.

 Przykipieć, nieco wykipieć; gotując ś. przylgnąć do naczynia, przywrzeć.

 Przykisnąć, nieco zakisnąć, trochę skwaśnieć.

 Przykitować, przylepić kitem.

 Przyklajstrować, przelepić, przymocować klajstrem.

 Przyklamrować, przytwierdzić klamrą, przybić, przymocować klamrami.

 Przyklapły, przypłaszczony.

 Przyklapnąć, przypłaszczyć ś., przysiąść, przyleć.

 Przyklaskiwać, dok. Przyklasnąć; dawać poklask, klaskaniem pochwalać, przyświadczać klaszcząc; klaskaniem wtórować; klaskać.

 Przyklasnąć — p. nied. Przyklaskiwać.

 Przyklasztorny, położony w blizkości klasztoru, przy klasztorze urządzony.

 Przyklejać, dok. Przykleić; klejem przytwierdzać, naklejać, przylepiać, lepiąc przysztukowywać; p. ś., przyklejać ś., przywierać, przystawać.

 Przyklepać — p. nied. Przyklepywać.

 Przyklepywać, dok. Przyklepać; klepaniem przybijać, przypłaszczać; przyklaskiwać, uderzać w dłonie.

 Przyklęk, roślina z rodziny przyklękowatych, twardosz, ptasie mleko.

 Przyklękać, Przyklękiwać, dok. Przyklęknąć; padać na jedno kolano, klękać na chwilę, uniżać ś., upokarzać ś., płaszczyć ś.

 Przyklękiwać — p. Przyklękać.

 Przyklęknąć — p. nied. Przyklękać.

 Przyklękowate, rodzina roślin jednoliściennych.

 Przykład, wzór do naśladowania, postępek wzorowy, życie wzorowe, godne naśladowania, cnota; wypadek poszczególny, podawany dla objaśnienia i stwierdzenia ogólnej reguły; p. w gramatyce, w stylistyce, w logice i t. p.; p. w matematyce = zadanie do rozwiązania na pewne prawidło; postępek, który naśladują inni: dawać dobry, zły p., robić co dla p-u, karać kogo dla p-u = dla przestrogi, iść za czyim p-em, brać z kogo p., naśladować czyj p., lepszy p., niż rada; na p. a. naprzykład, skróc., np. = jak oto: część kolby u strzelby, którą ś. przykłada do twarzy, strzelając; sposób przykładania strzelby do twarzy przy strzelania.

 Przykładać, dok. Przyłożyć; dołączać, dodawać, dokładać, kładąc, zwiększać ilość czego, przyrzucać, dorzucać; przykrywać co czym z wierzchu, przyciskać, przygniatać, przywalać; kłaść co na powierzchni czego, przytykać, przysadzać, przylepiać, przyklejać, przytulać, odciskać, wyciskać co na czym; wymierzać, przymierzać; uderzać: p. komu klapsa, p. miecz, topór; nie szczędzić, nie żałować, używać czego obficie; p. rąk, p. starania, uwagi, pracy; p. koniowi ostróg = dawać mu ostrogi; p. ser-