Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/47

Ta strona została przepisana.

trzymał patent, maturzysta (forma ż. Patencistka).

Patent, nm., pozwolenie rządowe na prowadzenie jakiego procederu; dokument, zapewniający wyłączne przemysłowe zużytkowanie wynalazku na pewną liczbę lat, dyplom; dokument, mianujący wojskowego oficerem; świadectwo ukończenia gimnazjum; p. nauczycielski = dokument, nadający prawo udzielania lekcji prywatnie i w szkołach.

Patentować, nm., starać ś. o patent na wynalazek; dawać patent, świadectwo.

Patentowany, nm., zabezpieczony patentem; przen., p. głupiec, p. osieł = wielki głupiec, głupi, chociaż posiadający patent z ukończenia nauk.

Patentowy, nm., odnoszący się do patentu; złodziej p. a. p-any = złodziej z rzemiosła.

Pater, łć., ojciec, ojciec duchowny, zakonnik.

Patera, łć., u starożytnych Rzymian płaska okrągła czasza do picia, do składania ofiar, zwłaszcza do libacji; ozdobny talerz, wieszany na ścianach lub stawiany na stołach i konsolach jako ozdoba; talerz ozdobny; podstawa na wysokiej nóżce do owoców, ciast i t. p. (fig.)

Paternoster, łć., Ojcze Nasz (Modlitwa Pańska); przen., bura, nagana, reprymanda.

Patetyczny, gr., porywający patosem, uczuciem, zapałem; podniosły, wzruszający, wzniosły.

Patetyzować, łć., przemawiać patetycznie; wyrażać ś. z przesadnym patosem.

Patka, nm., klapka u kieszonki; pasek, zwykle z tego samego materjału zrobiony, co i ubranie, przyszyty jednym końcem do ubrania, drugim zapinany na guzik a. na klamerkę.

Patoczny, Patokowy, odnoszący ś. do patoki, zrobiony z patoki.

Patogienetyczny, gr., dotyczący patogienezy; chorobotwórczy.

Patogieneza, gr., początek rozwinięcia ś. choroby, przyczyna choroby.

Patogienja, gr., część medycyny, nauka o przyczynach powstawania chorób.

Patognomonika, Patognomonja, gr., sztuka rozpoznawania chorób, stanu ciała i ducha ze zmian w rysach i wyrazie twarzy; nauka o oznakach chorób.

Patoka, miód oczyszczony z wosku, otrzymany za pomocą spływania z potłuczonych plastrów a. za pomocą wytapiania na ogniu; ustoiny, fusy.

Patolog, gr., uczony lekarz, zajmujący ś. nauką rozpoznawania chorób; profesor, wykładający tę naukę w uniwersytecie.

Patologiczny, gr., chorobliwy, anormalny, zmieniony wskutek choroby; tyczący ś. patologji.

Patologja, gr., część medycyny, traktująca o chorobach, ich przyczynach, objawach, przebiegu i skutkach.

Patos, gr., sposób mówienia lub pisania wzniosły i namiętny, a pełen godności i powagi, wywołujący silne wrażenia, wzruszający; fałszywy p. = mowa lub styl napuszony; głos, wypowiadający wyrazy z przesadą, jakby deklamująco.

Patrjarcha, gr., w Piśmie św. praojciec pokolenia ludzkiego, także nazwa trzech protoplastów ludu izraelskiego; tytuł wyższych biskupów; w kościele greckie-