Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/476

Ta strona została przepisana.

pył drobniutkich kropelek w celu rozprowadzenia go po powietrzu, delikatnego spryskania czego, wdychania go (fig.).

Pulweryzować, łć., ścierać na proszek, proszkować; rozpylać.

Pulwinarjum, łć., poduszka pod mszał na ołtarz.

Pulwy, łąki wilgotne.

Pułap, sufit z belek i desek, a nad niemi strop, powała; p. ślepy = wypełnienie deskami miejsca w pośrodku między belkami, dla nasypania na to gruzu lub piasku.

Pułapka, sidła, samotrzask, łapka, samołówka; przen., podstęp, zasadzka, zdrada.

Pułhakp. Półhak.

Pułk, oddział wojska, obejmujący 2 do 4 tysięcy piechoty i 800 do 1000 kawalerji; regiment.

Pułkownik, dowódca pułku, szef regimentu.

Pułkownikostwo, ranga pułkownika; zbior., pułkownik z żoną.

Pułkownikowa, żona pułkownika.

Pułkownikować, służyć w wojsku w randze pułkownika.

Puma, czyli Kuguar, duże zwierzę drapieżne amerykańskie z rodzaju kotów.

Pumeks, łć., minerał, tworzący w pobliżu wulkanów pokłady podobne do zastygłych potoków, białawy lub szary, dziurkowaty, gąbczasty, szorstki w dotknięciu, używany do polerowania marmuru, metali, kamieni litograficznych.

Pumeksować, łć., nacierać, polerować, gładzić pumeksem.

Pumpernikel, chleb razowy westfalski, piernik.

Pundel, waga 25-funtowa.

Punickie jabłkop. Granat.

Punkcik, zdr. od Punkt.

Punkcja, Punktura, łć., nakłócie w celach chirurgicznych a. dla rozpoznania choroby; — p. Paracenteza.

Punkt, łć., kropka; miejsce rzeczywiste lub idealne; najdrobniejszy rozmiar; stanowisko; przen., pyłek, atom, rzecz drobniuchna; jednostka rachunku w grze; artykuł prawa; artykuł umowy, warunek; ustęp rozprawy, traktatu; granica, kres; — p. Kulminacyjny p.; kropka, jako znak pisarski na końcu zdania; w muz., kropka, stawiana przy nucie na znak, że należy tę nutę wytrzymać 1½ raza dłużej, niżeli wskazuje jej wartość z p-u, z miejsca, odrazu; w p-cie ś. znaleźć = znaleźć ś. tam, gdzie potrzeba i postąpić tak właśnie, jak potrzeba, doskonale; miara drukarska, według której oznacza ś. wysokość czcionek = 11/12 wysokości cycera; p. widzenia, miejsce, z którego jest oglądany widok a. obraz i od którego w części zależy otrzymywane przez widza wrażenie; przen., ogół zasad i dążności właściwych jakiemu człowiekowi i wpływających na jego sąd, modyfikujących jego zapatrywania; okoliczność, wzgląd, stanowisko, z którego ś. kto na co zapatruje; p. oparcia = kąt spokojny, ostoja; p. honoru = to, na czym kto honor swój zakłada; p. sporny = zdanie, zapatrywanie, miejsce, o które spór ś. toczy; przedmiot sporu; p. zwrotny = miejsce a. czas, od którego następuje zmiana kierunku, dążności a. powodzenia; p-y równonocne = dwa punkty na przecięciu ś. płaszczyzn równika niebieskiego i ekliptyki: gdy słońce znajduje się w tych punktach (około 21 marca i 23 września), wtenczas na całej ziemi dzień jest równy nocy; p. odsłoneczny — p. Aphelium; p. przysłoneczny — p. Perihelium.

Punktacja, łć., stawianie znaków pisarskich; w muz., zmiana i