Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/48

go obrządku najwyższa godność duchowna (fig.); przen., czcigodny starzec, głowa rodu, otoczony liczną rodziną.

 Patrjarchalizm, gr., karność w rodzinie, posłuszeństwo starszemu w rodzie, pieczołowitość starszego w rodzie o dobro zarówno członków rodu, jak również sług i podwładnych; naturalność i prostota obyczajów.

 Patrjarchalny, gr., oparty na władzy najstarszego w rodzie, na poszanowaniu starszeństwa, odznaczający ś. rodzinną zgodą, prostotą i czystością obyczajów.

 Patrjarchat, gr., godność i obręb władzy patrjarchy; okres czasu, w którym jaki duchowny piastuje władzę patrjarchy; stan społeczny, który nastąpił, gdy z wynalezieniem sposobu niecenia ognia, z nastaniem wojen skończył ś. matrjarchat i władza nad rodziną z rąk matek przeszła w ręce ojców.

 Patrjarchja, gr., zakres władzy patrjarchy, kraje podległe władzy patrjarchy.

 Patrjota, gr., obywatel, kochający ojczyznę, gorliwy o dobro swego kraju, gotowy do poświęceń dla ojczyzny; forma ż. Patrjotka.

 Patrjotnik, gr., pogardl., nazwa, dawana gorliwym patrjotom; pogardl., pozorny patrjota.

 Patrjotyczny, gr., tyczący się patrjotyzmu, oparty na miłości kraju ojczystego.

 Patrjotyzm, gr., miłość ojczyzny, gorące przywiązanie do kraju rodzinnego.

 Patrochy, wnętrzności zwierząt, paprochy, flaki, bebechy.

 Patrocynjum, łć., opieka; obrona, zwłaszcza klijenta przez jego patrona.

 Patrol, fr., oddział policji albo wojska przebiegający ulice miasta jako straż bezpieczeństwa; oddział żołnierzy, objeżdżający posterunki wojskowe; mały podjazd wojenny, wysłany na zwiady; oddział skautów, składający ś. z 6 — 8 członków.

 Patrologja, Patrystyka, gr., część teologji historycznej, obejmująca życiorysy, naukę i pisma Ojców Kościoła i znakomitych pisarzów kościelnych.

 Patrolować, gr., uczestniczyć w patrolu, odbywać patrol; stać na straży; przen., dozorować.

 Patron, fr., wzór, model, według którego robota ma być wykonana; wzór powycinany w desenie, używany przez malarzy pokojowych; ładunek do broni palnej.

 Patron, łć., Święty opiekun, Święty orędownik; Święty, czczony głównie w danym kraju, mieście a. kościele; w staroż. Rzymie: patrycjusz w stosunku do klijentów i wyzwoleńców; obrońca; obrońca prawny, adwokat; pryncypał, przełożony, szef.

 Patronat, łć., stosunek patrona do klijenta; przywilej przedstawiania biskupowi kandydata na beneficjum; stan obrończy, adwokatura; stowarzyszenie, mające za cel opiekę nad kim, np. p. nad dziećmi więźniów.

 Patronaż, fr., opieka, rozciągana przez zakłady dobroczynne nad byłemi ich wychowańcami.

 Patronimik, gr., imię, urobione od imienia ojca a. przodków, np. Peleida = syn Peleusza, Piastowicz = potomek Piasta.

 Patronizacja, łć., wykonywanie roli patrona, orędownictwo, forytowanie.

 Patronka, łć., święta opiekunka: święta orędowniczka; obrończyni.

 Patronować, łć., być patronem, występować w roli patrona; popierać, protegować.