Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/485

Ta strona została przepisana.

Raca, wł.p. Rakieta.

Rachat, fr., (rasza) odkupienie towaru sprzedanego zwykle za cenę wyższą od tej. którą zapłacił pierwotnie kupujący.

Rachatłakum, tat., pasta owocowa, krajana w tabliczki, rodzaj marmelady.

Rachialgja, gr., ból w kręgosłupie.

Rachityzm, gr., dziecięca choroba, objawiająca ś. tym, że kości, wskutek nieprawidłowego składu chemicznego, stają ś. miękkie i wyginają ś. nienormalnie, krzywica, angielska choroba.

Rachmistrz, nm., urzędnik, prowadzący księgi dochodów i wydatków; ten, kto umie dobrze liczyć, biegły w arytmetyce; przen., człowiek oszczędny; człowiek, umiejący obliczyć następstwa swoich czynów, przedsiębiorstw i wogóle następstwa wypadków.

Rachmistrzostwo, nm., umiejętność prowadzenia rachunków, buchalterja; zajęcie rachmistrza, polegające na prowadzeniu ksiąg rachunkowych; zbiór., rachmistrz z żoną.

Rachmistrzowski, nm., odnoszący ś. do rachmistrza.

Rachować, nm., liczyć, liczbami dochodzić, liczbami oznaczać; r. na co = oczekiwać czego, spodziewać ś. czegoś korzystnego; r. na kogo = oczekiwać kogo, ufać komu, polegać na kim; r. za... = poczytywać za (np. za zasługę, za winę); r. ś. z kim, z czym, mieć na pamięci następstwa postępowania swego względem kogo a. czego, mieć wzgląd na kogo, zastanawiać ś., obliczać ś. z kim, robić z kim rachunek, zdawać rachunek; r. ś. z sobą = rozstrząsać swoje postępowanie.

Rachownica, nm.p. Liczydło.

Rachuba, nm., rachowanie, kalkulacja, liczenie; liczba, ilość, poczet; w lm., r-y, nadzieje, widoki: zawiodły mnie r-y.

Rachunek, nm., rachowanie, działanie matematyczne za pomocą liczb; obrachunek z kim, czego, obrachunek wpływów i rozchodów, stanu majątkowego; sprawozdanie; r. sumienia = rozważanie swoich ujemnych postępków; otworzyć r. = dawać na kredyt i przyjmować wpłaty; zamknąć r. = przestać dawać na kredyt, nie dowierzać; zamknąć r-nki = obliczyć ostatecznie i wyprowadzić sumę tak strony dochodu jak i wydatku; r. bieżący = ciągłe przyjmowanie pieniędzy od jednej osoby, firmy, instytucji i wypłata ich tejże osobie lub na jej zlecenie; mieć z kim r-ki = mieć spór, pretensje do kogo.

Rachunkowość, nm., umiejętność prowadzenia rachunków; prowadzenie rachunków, buchalterja.

Rachunkowy, nm., dotyczący rachunków; księgi r-e = handlowe; człowiek r. = rachujący ś. z wydatkami, oszczędny.

Racica, kopyto rozdwojone u zwierząt dwukopytnych czyli przeżuwających (fig.).

Raciczka, zdr. od Racica.

Racimora, gatunek materji jedwabnej dawniej używanej na ubranie.

Racja, łć., rozumowana przyczyna, powód; dowód; słuszność; wyznaczona porcja żywności a. furażu; masz r-ę = słusznie mówisz; bez r-i = bez powodu; jest r.! = to prawda; ostatnia r. = ostateczny sposób; r. fizyka! = także mi powód!, także tłumaczenie!; r. stanu = przyczyny polityczne jakiego postanowienia rządowego.

Racjonalista, łć., zwolennik racjonalizmu; tłumaczący sobie rozumowo wszystko.

Racjonalistyczny, łć., rozumo-