Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/492

Ta strona została przepisana.

Rana, przerwanie a. rozłączenie tkanek wskutek choroby lub urazu, skaleczenie, uszkodzenie, nacięcie.

Rand, a. dosł. brzeg; terytorjum nadbrzeżne, szczególniej w Transwaalu, gdzie są kopalnie złota.

Randewu, Rendez vous, Randeiks, Randka, fr., spotkanie, schadzka, zwłaszcza miłosna.

Ranek, początek dnia, rano, poranek; r. życia = dzieciństwo, pierwsza młodość.

Ranga, fr., stopień hierarchji urzędowej, godność, dostojność.

Ranić, zadawać ranę, kaleczyć; przen., obrażać, razić, dotykać boleśnie, przykrość wielką sprawiać; r. ś., zadawać sobie ranę, kaleczyć ś.

Raniec, nm., torba na rzeczy do noszenia na plecach, tornister.

Raniuszek, ptak śpiewający, zębodzioby z rodziny sikor, remiesz, sikora mała, ogniczek, sosnówka (fig.).

Raniuśko, Raniutko, Raniusieńko, przysł., bardzo rano, bardzo wcześnie.

Ranka, niewielka rana, skaleczenie.

Rankor, łć., uraza, żal do kogo; zmartwienie, frasunek; ochota, zapał.

Rapliwy, łatwo dający ś. zranić, skaleczyć.

Ranny, odnoszący ś. do rana, zdarzający ś. rano, poranny; wczesny, rychły; r. ptaszek = człowiek, który wstał wcześnie a. lubi rano wstawać; ten, który otrzymał ranę, raniony; rzecz., człowiek zraniony.

Rano, przysł., zaraz po świcie, na początku dnia, przed południem, wcześnie, rychło, wczas: trzeba r. wstać, żeby go oszukać = mieć wielki spryt; kto r. wstaje, temu Pan Bóg daje = pracowitemu Bóg szczęści; rzecz., ranek, poranek, wczesna pora dnia, przedpołudnie.

Rant, nm., wypustka, kant na brzegach odzieży, skraj; w intr., wystający brzeg okładki.

Rantownica, nm., przyrząd do wycinania rantów, monet, medali i wyciskania na nich napisów, brzegownica.

Ranunkuł, łć.p. Jaskier.

Ranwers, fr., klapa odwrócona u żakieta, wyłogi.

Ranza, fr., pieśń wygrywana na trąbach przez pasterzy w Szwajcarji.

Ranżerować, fr., porządkować, układać; wybrakowywać, przebierać, usuwać osobniki lub przedmioty nie mogące służyć dalej do danego celu.

Ranżować, fr., ustawiać w szeregi.

Rańtuch, nm., rodzaj długiej płachty, której kobiety wiejskie używają jako wierzchnie okrycie (fig.).

Rap, ryba brzuchopłetwa, karpiowata, rapa, bielizna, bieleń (fig.).

Rapa, nm., bystre miejsce w rzece; koń maści karej.

Rapa, fr., tytuń tarty, tabaka francuska.

Rapatrjować, fr., sprowadzić emigranta do ojczyzny z powrotem; r. ś., wrócić z emigracji do ojczyzny.

Rapcie (-pci), łyka, pęta; paski i z taśmy a. sznurków do przywieszania szabli a. karabeli u boku.

Rapeć, ręka, łapa, kopyto, racice.

Rapir, Rapier, fr., długa, wązka, obosieczna szpada z koszem drucianym u rękojeści, używana do fechtunku (fig.).