wrażenie: r. słuch, oczy, wzrok, ucho; obrażać: r. przyzwoitość, poczucie piękna; rażony gromem, apopleksją = dotknięty, uderzony; rażący kolor = jaskrawy; rażące podobieństwo = uderzające; rażąca sprzeczność = bijąca w oczy.
Razowiec, chleb, z mąki razowej wypieczony,
Razowy, raz tylko będący, jednorazowy; r-a mąka = żytnia mąka gruba, szrotowa, t. j. raz mielona; chleb r. — p. Razowiec.
Razówka, darniowanie.
Razura, łć., golarnia.
Razwraz, przysł., ciągle, coraz, bardzo często.
Razzia (raci-a), arab., wyprawy łupieskie przeciw wrogom, lub dla ukarania nieposłusznych, połączone z rabunkiem i zniszczeniem; rąbanek, rzeź; obława na włóczęgów.
Raźnia, roślina z rodziny szczeciowatych.
Raźnie, Raźno, żywo, szybko, bystrze; wesoło, przyjemnie, chętnie, z otuchą w sercu.
Raźny, bystry, szybki, rączy, żwawy; rzeźki, rzeźwy; ochoczy, ruchliwy, rzutki, chybki, zwinny.
Rażący — p. Razić.
Rąb, krawędź, obrąb, kant, brzeg.
Rąbacz — p. Rębacz.
Rąbać, dok. Rąbnąć; wyrąbywać, wycinać, ścinać; rozcinać, szczepać, łupać, płatać czymś ostrym; uderzać, bić, siekać, machać (kijem, pałaszem); gdzie drwa r-ią, tam wióry lecą = nic ś. nie da zrobić bez ofiar; r. komu prawdy wy powiadać prosto z mostu, bez ogródek, nie owijając w bawełnę; wymawiać źle, twardo; r. ś., być rąbanym; rąbać ś. nawzajem, bić ś. w pałasze, tłuc ś.
Rąbalne (-ego), opłata umówiona za wyrobienie drzewa w lesie.
Rąbalny, do rąbania służący.
Rąbanica, siekiera.
Rąbanina, uderzanie, sieczenie, bicie ś., kaleczenie, siekanina, rzeź.
Rąbany, ten, którego zrąbano, porąbano: cukier r. = w kawałkach; rana r-a = zadana uderzeniem ostrego narzędzia.
Rąbek, płótno cienkie, szata cienka, zasłona; chustka, chusteczka cienka; kraj, brzeg, krawędź, obrąbek, brzeg; uchylić r-a tajemnicy = odsłonić ją nieco.
Rąbnąć — p. nied. Rąbać; przen., uderzyć, lunąć, palnąć, grzmotnąć; r. ś., przen., uderzyć ś., palnąć ś., wyrżnąć ś.; przewrócić ś., rymnąć ś., gruchnąć ś.; powiedzieć prawdę, dać napomnienie.
Rąbny, mogący być rąbanym; r. las = któremu już co rok nie przybywa przyrostu, ale jeszcze jest zdrowy.
Rącia, Rąsia, pieszcz. od Ręka.
Rącz, w wyraż. oburącz = obydwiema rękami.
Rączęta, pieszcz. ręce, rączki.
Rączka, mała ręka, ręka u dziecka; przen., rękojeść; coś, co się ujmuje ręką dla oparcia, podparcia, kierowania; trzonek, klamka: obsadka do pióra stalowego; ani r-ą, ani nóżką = upił ś., nie może ś. ruszać; z r-i do r-i = płacąc gotówką, odbierać natychmiast rzecz nabytą.
Rącznik, roślina z rodziny wilczomlecz owa tych, kleszczowina, konopie włoskie, ricinus (fig.).
Rączo, przysł., szybko, bystrze, chyżo. żwawo, raźnie.
Rączość, szybkość, bystrość, żwawość, zwinność.
Rączy, prędki, szybki, żwawy, chyży, bystry, wartki, rzeźki, szparki; rzeczkoń rączy, biegun; r-ego zacina = ucieka, daje drapaka; trzeba z tym wsiadać na r-ego = trzeba ś. śpieszyć.
