Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/528

 Rodzaj, ród, plemię, gatunek: r. ludzki = ludzkość, człowieczeństwo; r. zwierzęcy; pokolenie, gieneracja; płeć: r. męski, r. żeński, niewieści; w klasyfikacji przyrodniczej: zbiór wszystkich gatunków, mających cechy do siebie zbliżone; coś przypominającego inną rzecz, coś podobnego do czegoś; coś w r-u powiernika = niby powiernik; w swoim r-u = z pewną właściwością, coś osobliwego; coś w tym r-u = coś podobnego do tego: coś w r-u krótkiej spódnicy = podobne do niej; sposób, tryb, styl, szkoła; r. klasyczny, romantyczny w literaturze — p. Klasyczny, Romantyczny; r-e prozy i poezji = typy utworów prozaicznych i poetyckich; r-e malarstwa, rzeźby = style; w gram., r. męski, żeński, nijaki = kategorje imion, w zależności od płci, którą wyrażają a. od końcówki.

 Rodzajnik, w gram., przedimek, oznaczający rodzaj gramatyczny rzeczownika.

 Rodzajny, żyzny, płodny, urodzajny; służący do rodzenia, rozpłodowy, rodny; części, narządy r-ne = narządy płciowe rozrodcze.

 Rodzajować, gram., odmieniać przez rodzaje; r. ś., rozradzać ś. w nowe rodzaje.

 Rodzajowy, odnoszący ś. do rodzaju; obraz r., scena r-a = przedstawiający sceny z życia codziennego, typy, obyczaje; obrazek r. w literaturze = opisowy, przedstawiający typy i obyczaje.

 Rodzenek, Rodzynek — p. Rozynek.

 Rodzenie, wydawanie płodu na świat, płodzenie, poród; r. ś., przychodzenie na świat.

 Rodzeństwo, dzieci jednego ojca i jednej matki.

 Rodzic, Rodziciel, ojciec w lm., r-ce = ojciec i matka; chrzestni r-e = ojciec i matka chrzestni.

 Rodzice — p. Rodzic.

 Rodzicielka, matka.

 Rodzicielski, dotyczący rodziców, odnoszący ś. do rodziców; stanowiący własność rodziców.

 Rodzicielstwo, charakter, rola rodziców, ojcostwo i macierzyństwo.

 Rodzicobójca, zabójca rodziców.

 Rodzicobójczyni, forma ż. od Rodzicobójca.

 Rodzicobójstwo, zabójstwo rodziców.

 Rodzić, o kobiecie, o samicy: wydawać na świat płód, potomstwo; dawać życie; być czyją matką: kto cię r-i? = kto są twoi rodzice, z jakiej rodziny jesteś?; płodzić, być ojcem czyim; wydawać owoc, przy nosić plony: rola r-i, drzewo r-i; r. ś., przychodzić na świat; być czyimś dziecięciem, mieć kogo za ojca a. matkę, wywodzić ś. od kogo, jako od rodziców; o owocach, o plonach: tworzyć ś., powstawać, wytwarzać ś.; wynikać z czego, jako z przyczyny, wypływać z czego, być sprowadzanym, spowodowanym, wywołanym przez co; zjawiać ś, pojawiać ś., ukazywać ś.; i wyłaniać ś., powodować, wywoływać, pociągać za sobą, być przyczyną czego, sprawiać, sprowadzać, nastręczać.

 Rodzimek, kruszec w stanie czystym, znajdowany w przyrodzie.

 Rodzimy, odnajdywany w naturze w stanie czystym, samorodny: złoto, srebro r-e; ojczysty, swojski, przyrodzony, naturalny, wrodzony; prawdziwy, miejscowy, krajowy.

 Rodzina, rodzice i dzieci; wszyscy krewni i powinowaci, razem wzięci, familja; Przenajświętsza r. = N. M. Panna, św. Józef i Jezus; plemię; dynastja, linja; miejsce urodzenia, strony rodzinne; zbiór rodzajów w klasyfikacji przyrodniczej, np. w zoologji r. psów; i w botanice r. roślin różowatych.