Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/529

Ta strona została przepisana.

Rodzinka, zdr. od rodzina.

Rodzinny, odnoszący ś. do rodziny, familijny, domowy; ojczysty — p. Rodzimy.

Rodzoniuteńki, Rodzoniusienki, najzupełniej rodzony; przen., podobniusieńki.

Rodzony, urodzony, zrodzony, spłodzony; mający pewną wadę od urodzenia: ślepo r., głucho r.; mający z kim wspólnych oboje rodziców; brat r., siostra r-a; własny, nie przybrany: r. ojciec, r-a matka.

Roentgena promienie a. promienie X = promienie dla oka niewidzialne, wysyłane przez tak zw. rurkę Crookes’a połączoną z biegunami odpowiedniego induktora, a mające własność przechodzenia przez niektóre ciała nieprzezroczyste (2 fig.).

Roentgenizacja, poddawanie chorego obserwacji za pomocą promieni Roentgena.

Rogacieć, stawać ś. rogatym a. rogowym; przen., hardzieć, rozzuchwalać ś.

Rogacizna, bydło rogate.

Rogacz, zwierzę, opatrzone wydatnemi rogami, szczególniej jeleń; mąż, zdradzany przez żonę.

Rogaczka, roślina z gromady wątrobowców.

Rogal, bułka a. ciastko w kształcie półksiężyca — p. Rogacz.

Rogalica, roślina z rodziny traw, trawa smółkowa, zadziornik.

Rogalik, mały rogal.

Rogatka, barjera, szlaban, zagradzający wjazd dokąd: r-i miejskiemu wjazdu do miasta (fig.).

Rogatkowe (-ego), opłata za przejazd rogatek miejskich, kopytkowe, myto rogatkowe.

Rogatkowy, odnoszący ś. do rogatki: pobór r. = rogatkowe.

Rogaty, mający rogi: bydlę r-e, księżyc r., mający wiele kątów, mający krawędzie, kanciasty: czapka r-a; przen., hardy, zuchwały, krnąbrny; r-a w nim dusza = trwała, nie chcąca opuścić ciała; jest twardej natury; a to istny djabeł r. = awanturnik, zawadjaka.

Rogatywka, czapka z dnem kwadratowym, konfederatka (fig.).

Rogoryjec, wnętrzak, żyjący w ciele ludzkim.

Rogowacieć, stawać ś. rogowatym, nabierać własności rogu, twardnieć, jak róg; przen., stawać ś. twardym i przezroczystym.

Rogowaty, podobny do rogu, złożony z materji rogowej.

Rogowe (-ego), podatek od rogacizny; danina, składana przez kmieci dworowi od ilości bydła.

Rogowiec, minerał z grupy kwarców; r. skórny = nowotwór rogowaty.

Rogownik, człowiek, zajmujący ś. wyrobem różnych przedmiotów z rogu; muzykant, trąbiący na rogu, kornecista.

Rogowszczyzna, danina, płacona przez chłopów za wypasanie rogacizny na pastwiskach dworskich.

Rogowy, wyrobiony z rogu, odnoszący ś. do rogu; podatek r.p. Rogowe; znajdujący ś. w rogu a. na rogu czego, narożny.

Rogozina, Rogozie, sitowie.

Rogozła, rodzaj roślin wodnych z rodziny rogozłowatych.

Rogoża, roślina, zwana też manną wodną a. mielcem — p. Ożypałka; mata, plecionka, upleciona z łyka a. sitowia.