Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/57

Ta strona została skorygowana.

Pensjonarka, fr., uczennica pensji prywatnej; kobieta, otrzymująca stałe utrzymanie w jakim zakładzie dobroczynnym.

Pensjonarski, fr., przym. od Pensjonarz lub Pensjonarka.

Pensjonarz, fr., wychowaniec pensjonatu; otrzymujący całe utrzymanie w jakiej instytucji dobroczynnej.

Pensjonat, fr., prywatny zakład wychowawczy, gdzie uczniowie oprócz nauki otrzymują mieszkanie i życie; zakład, wynajmujący mieszkanie z całodziennym utrzymaniem, zwłaszcza w miejscowościach leczniczych, kąpielowych a. na letnich mieszkaniach.

Pensjonować, fr., wyznaczyć komu pensję, przyznać emeryturę.

Pensjonowany, fr., urzędnik wysłużony na pensji, emeryt.

Pensum, łć., zadanie, ćwiczenie, praca wyznaczona uczniom w szkole lub do odrobienia w domu; zadanie dane za pokutę.

Pentachord, gr., pięciostrunny instrument muzyczny.

Pentadekagon, gr., piętnastokąt.

Pentaedr, gr., pięciościan, bryła gieometryczna, ograniczona pięciu ścianami (fig.).

Pentagon, gr., pięciokąt, pięciobok (fig.).

Pentagram, gr., średniowieczny znak czarodziejski: pięciokąt z wystawionemi na jego bokach trójkątami (fig.).

Pentametr, gr., wiersz pięciostopowy daktyliczny.

Pentaptyk, gr., obraz, złożony z pięciu obrazów (pięcioskrzydłowy).

Pentarchja, gr., panowanie pięciu.

Pentatlon, gr., zapaśnictwo, złożone z pięciu rodzajów walki (skoki, rzucanie dyskiem, oszczepem, wyścig pieszy, mocowanie się), bardzo rozpowszechnione w starożytnej Grecji, pięciobój.

Penurja, łć., dosłownie: brak dolegliwy; upośledzenie umysłowe.

Peonja, łć.p. Piwonja.

Peperment, łć., nalewka na liściach mięty pieprzowej, rodzaj likieru.

Pepesowiec, Pepees, żart. Papuas, członek polskiej partji socjalistycznej.

Pepinjera, fr., szkółka drzewek; przen., zakład, kraj, dostarczający ludzi uzdolnionych w jakim kierunku.

Pepinjerka, fr., pełniąca obowiązki nauczycielki w zakładzie naukowym za poprzednią bezpłatną naukę.

Pepity, hiszp., bryłki złota, znajdywane w piasku rzecznym.

Peplum, łć., Peplos, gr., u starożytnych, wełniana, fałdzista szata kobiet greckich, spięta na ramionach (fig.).

Pepsyna, gr., najważniejsza część składowa soku żołądkowego, rozpuszczająca ciała białkowate.

Peptika, łć., środki, pobudzające trawienie.

Pepton, gr., substancja, wytwarzana z ciał białkowatych i kleistych w czasie trawienia, pod wpływem działania soków żołądkowych (głównie pepsyny).

Peptonizacja, gr., przemiana pokarmów białkowych na peptony, odbywająca ś. w żołądku.

Peptonurja, gr., niedostateczne wytwarzanie ś. pepsyny w organizmie żywym.

Perambulacja, łć., przegląd, obejrzenie.