Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/576

nie, roztrząsanie, określenie choroby, djagnoza.

 Rozpoznawać, dok. Rozpoznać; rozeznawać, rozróżniać; poznawać wszechstronnie i gruntownie; rozważać, roztrząsać, badać pilnie; badając określać; przypominać sobie coś dawniej znanego; r. ś. obeznawać ś., obznajmiać ś. z czym.

 Rozpoznawalny, dający ś. rozpoznawać, służący do rozpoznania.

 Rozpoznawczy, dotyczący rozpoznania; djagnostyczny.

 Rozpożyczać, dok. Rozpożyczyć; pożyczać wielu osobom, pożyczać wszystko, co ś. posiada.

 Rozpór, Rozporek, szpara: r. w sukni kobiecej, r. w spodniach, rozdzielenie, rozszczepienie, podział.

 Rozprasowywać, dok. Rozprasować; prasowaniem rozprostować, wygładzać.

 Rozpraszać, dok. Rozproszyć; rozrzucać, rozcinać, rozsypywać, rozwiewać; roznosić, rozszerzać: r. nowiny, plotki; rozrywać, rozweselać: r. złe myśli, smutek; rozdrabniać, rozbijać, rozdzielać na części: r. wojsko na poszczególne oddziały; trwonić, wydawać, wydatkować; rozpędzać, rozganiać, rozbijać: r. nieprzyjaciela; r. ś., rozsypywać ś., iść w rozsypkę, rozbiegać ś., rozlatywać ś., rozpierzchać ś.; rozdrabniać ś., dzielić ś. na małe cząstki; r. ś. w rozmowie = nie trzymać ś. przedmiotu, odchodzić od niego, nie być ścisłym; o duszy, o umyśle: doznawać roztargnienia, rozrywać ś.; być unoszonym w różne strony; trwonić ś., marnować ś.

 Rozprawa, rozmowa, rozstrzygająca coś, debaty, obrada, roztrząsanie, rozbieranie jakiej sprawy wspólnie z kim, załatwienie jakiego sporu: r. sądowa = załatwienie sprawy jakiej na drodze sądowej; r. wojenna = wojna, bitwa; r. honorowa = pojedynek; utwór piśmienniczy, którego treścią jest dowiedzenie słuszności a. niesłuszności jakiej myśli za pomocą rozumowania, traktat naukowy.

 Rozprawczy, odnoszący ś. do rozprawy.

 Rozprawiać, dok. Rozprawić; mówić o czymś długo, wymownie, rozmawiać o czymś z ożywieniem, rozpowiadać co, rozwodzić ś. nad czym, rezonować, opowiadać żywo, gawędzić o czym; urządzać, rozporządzać, uporządkowywać; r. ś. z kim = koóczyć spór, załatwiać kłótnię; obliczać ś., rachować ś.; mścić ś. nad kim, odpłacać komu swoją krzywdę; r. ś. przed sądem = usprawiedliwiać ś., uniewinniać ś., tłomaczyć ś.

 Rozprawka, mała rozprawa, mały traktat o czymś, ćwiczenie piśmienne.

 Rozprawny, lubiący rozprawiać, wymowny, gadatliwy; niedługo ś. namyślający, bystry, rezolutny; tyczący ś. rozprawiania; człowiek r. = gaduła, papla.

 Rozprażać, prażąc ususzać; ugotować na wpół; rozgrzewać, rozżarzać.

 Rozprężać, dok. Rozprężyć; prężąc powiększać objętość; rozszerzać, rozciągać, wyciągać; rozpychać; wydymać, wyprężać; r. ś., przez prężenie ś. zwiększać swą objętość; rozszerzać ś., rozdymać ś., rozciągać ś.

 Rozprężliwy, łatwo ś. rozprężający, prężny, elastyczny.

 Rozpromieniać, dok. Rozpromienić; sprawiać, aby co rozbłyskiwało promieniami, ozdabiać promieniami, czynić promieniejącym; otaczać jasnością; przen., przepełniać radością, szczęściem; r. ś. promieniami, rozbłyskiwać, otaczać ś. jasnością; przen., okazywać radość, szczęście na twarzy, cieszyć ś., rozradowywać ś.